Samenvatting

Bodemdaling door het inklinken van veen heeft grote gevolgen voor alle Nederlanders, maar agrariërs in het bijzonder. Schade aan gebouwen en infrastructuur, verlies van biodiversiteit, klimaateffecten door oxidatie van veen en toenemend overstromingsgevaar zijn allen gevolgen van het dalen van veenbodems. Het bestuur van het Hollands Agrarisch Jongeren Kontakt (HAJK) wil met de analyse van de uitslagen peilen op welk gebied ze de leden kunnen ondersteunen en helpen als het gaat om bodemdaling veroorzaakt door het inklinken en oxideren van veen. Daarnaast wil het bestuur van het HAJK, als belangenbehartigingsorganisatie, weten welke belangen de leden hebben tijdens gesprekken en vergaderingen met overheden en instanties. Het is dus belangrijk om te weten wat er speelt bij de achterban. De hoofdvraag luidt dan ook: Welke gevolgen heeft de bodemdaling, die wordt veroorzaakt door de inklinking van veen, voor jonge agrariërs (tot 35 jaar) in het Hollands-Utrechts veenweidegebied? 360 leden van het HAJK zijn uitgenodigd om een online vragenlijst in te vullen over bodemdaling in het algemeen en op hun bedrijf. 74 jonge agrariërs vulden de vragenlijst in. Het merendeel van de respondenten ziet bodemdaling in het Hollands-Utrechts veenweidegebied niet als acuut probleem. Er zijn wel gevolgen, bijvoorbeeld schade aan bedrijfsgebouwen, funderingen, kavelpaden en bruggen, maar de impact is te overzien. Als kansrijke maatregelen worden het zelf verhogen van het slootpeil en peilgestuurde drainage het vaakst genoemd. Om uit de impasse te komen en bodemdaling zo veel en zo snel mogelijk een halt toe te roepen, is meer onderzoek nodig naar alternatieven en de bereidheid van agrariërs om maatregelen te implementeren, betere voorlichting aan alle stakeholders over de gevolgen van bodemdaling, en financiële middelen om de nodige maatregelen op grote schaal te kunnen treffen. Omdat bodemdaling uiteindelijk een probleem is van alle Nederlanders, zou de overheid deze processen moeten faciliteren. De belangrijkste aanbevelingen voor het HAJK zijn: 1) Lobby bij de overheid om meer onderzoek te doen naar alternatieve maatregelen om bodemdaling af te remmen of stoppen, zodat de achterban een goede kosten-batenanalyse kan doen voor een investering gedaan wordt; 2) Onderzoek naar bereidheid onder agrariërs om maatregelen te implementeren en wat hiervoor nodig is, zodat de belangen van de jonge boeren behartigd kunnen worden; 3) Voorlichting aan de leden over bodemdaling en beschikbare opties om bodemdaling tegen te gaan; en 4) Praten met andere stakeholders om de neuzen dezelfde kant op te richten, zodat een sterkere lobby bij de overheid mogelijk is.