Samenvatting

Dit onderzoek gaat over woordenschatonderwijs in de kleuterklas. Er zijn twaalf leerkrachten geïnterviewd met duidelijke verschillen in populatie van de leerlingen. Het varieert van geen meertalige leerlingen in de klas tot alleen maar meertalige leerlingen in de klas. De rol van de leerkracht komt in dit onderzoek vooral naar voren. Het gaat met name om het bewustzijn van de leerkracht. Bewustzijn van het belang van effectief woordenschatonderwijs, bewustzijn van de didactische aanpak die gehanteerd wordt, het bewust inzetten van materialen ter ondersteuning van de woordenschatlessen en de keuze om woordenschatlessen apart of geïntegreerd in het overige onderwijsaanbod aan te bieden. Er zijn veel redenen te bedenken waarom woordenschatonderwijs belangrijk is. Woordkennis is een voorwaarde voor schoolsucces en dus voorwaarde voor succes op de arbeidsmarkt. Taal is overal, er is geen ontkomen aan. Maar er zijn ook andere belangen die meespelen; de denkontwikkeling bijvoorbeeld, die hangt nauw samen met de taalontwikkeling. Bij onvoldoende woordkennis is het lastig om betekenis te geven aan de omringende wereld, wat greep op het leven en de wereld haast onmogelijk maakt. Ook de sociaal-emotionele ontwikkeling kan verstoord worden door onvoldoende woordkennis om gevoelens, gedachten en ideeën te uiten. Uit dit onderzoek blijkt dat leerkrachten meer gefocust zijn op de cognitieve ontwikkeling van het kind wanneer het gaat om het belang van effectief woordenschatonderwijs. De sociaal-emotionele ontwikkeling speelt in dit geval een minder bewuste rol bij leerkrachten. Verder blijkt uit dit onderzoek dat leerkrachten vooral bewust bezig zijn met het consolideren van woorden. Minder bewust zijn zij bezig met het geven van feedback en taalruimte. Wat betreft de materialen wordt er vooral bewust gebruik gemaakt van visueel materiaal. De meeste leerkrachten integreren de woorden uit de woordenschatles in het gehele onderwijsaanbod zodat de woorden steeds terugkomen in allerlei situaties. Een minderheid van de respondenten geeft aan dat zij de woordenschatlessen apart van de andere lessen aanbieden