Samenvatting

Dit is het onderzoeksrapport van een afstudeeronderzoek naar (dag)behandeling voor zwakbegaafde kinderen (IQ 71-84) met psychiatrische problematiek. Deze kinderen kunnen vaak niet worden opgenomen op een reguliere dagbehandelingsgroep voor kinderpsychiatrie op grond van hun IQ. Dit onderzoek kan Sociaal Pedagogisch Hulpverleners (SPH) die met deze doelgroep in aanraking komen, instellingen die geen (dag)behandeling bieden voor de doelgroep en ieder ander met interesse in de doelgroep inzicht bieden in de probleemsituatie rondom passende behandeling voor zwakbegaafde kinderen met psychiatrische problematiek en de kenmerken en behoeften van deze doelgroep. Instellingen wijken vaak af van behandelingen als er sprake is van een ‘te laag’ IQ. Hiermee vallen zwakbegaafde kinderen met psychiatrische problematiek tussen wal en schip. Het feit dat deze kinderen met een beneden gemiddelde intelligentie vaak uitgesloten worden van behandelingen, terwijl zij de intensiteit van die behandelingen wel nodig hebben, is niet acceptabel in een land waarin de zorg goed geregeld is. Deze kinderen krijgen niet de kans om goed om te leren gaan met hun problematiek en vaardigheden aan te leren om goed te functioneren en volwaardig te participeren in de samenleving. Er heerst een burgerschapsparadigma, men streeft naar inclusie en de WMO pleit voor volwaardige participatie in de samenleving van elke burger, met of zonder ondersteuning, maar hier is sprake van een doelgroep die uitgesloten wordt van een bepaalde vorm van zorg. Door middel van literatuuronderzoek is de volgende vraag onderzocht: “Wat kan er gedaan worden om zwakbegaafde kinderen met psychiatrische problematiek de behandeling te bieden die zij nodig hebben binnen een dagbehandeling voor kinderpsychiatrie?” Literatuuronderzoek gaf inzicht in zwakbegaafde kinderen met psychiatrische problematiek die hen in het functioneren en in de ontwikkeling belemmert en voor wie ambulante of poliklinische hulp niet intensief genoeg is. Deze kinderen hebben specifieke zorgbehoeften en er zijn voor SPH’ers aandachtspunten in de begeleiding en behandeling van deze kinderen. Er is echter weinig kennis van de doelgroep en er zijn geen evidence-based methoden ontwikkeld voor deze kinderen. Dit komt doordat er weinig wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar zwakbegaafde kinderen met psychiatrische stoornissen. Zwakbegaafde kinderen kunnen kampen met dezelfde psychiatrische stoornissen als kinderen met een gemiddelde intelligentie en zouden om deze reden ook dezelfde behandeling moeten kunnen krijgen, mits er in deze behandeling rekening wordt gehouden met de specifieke behoeften van deze kinderen. Er zijn dus aanpassingen nodig in deze behandelingen. Er is echter te weinig kennis van de doelgroep en van de effectiviteit van behandelmethoden voor deze om op korte termijn dagbehandeling voor de doelgroep te realiseren waarin behandelmethoden afgestemd zijn op de doelgroep en waarin personeel geschoold is in deze behandelmethoden. Deze publicatie bevat het gehele literatuuronderzoek, de hieruit getrokken conclusies en hieruit vloeiende concrete aanbevelingen.