Samenvatting

Drugs screening wordt nu op het Klinisch Farmacologisch en Toxicologisch Laboratorium
van de Apotheek bij Erasmus MC te Rotterdam uitgevoerd met behulp van een
autoanalyser. De voordelen daarvan zijn dat het snel is en er geen monstervoorbewerking
nodig is. Een nadeel is dat er kans is op vals positieve resultaten. Hoe meer
verwantschap er in de moleculaire structuur bestaat tussen de te bepalen stof en een
andere stof, hoe groter de kans op respons. Bijvoorbeeld de aanwezigheid van codeïne in
urine kan leiden tot een positief resultaat op opiaten. Gezien het feit dat een vals positief
resultaat gevolgschade kan hebben voor de geteste persoon dient het laboratorium een
positief screening resultaat te kunnen bevestigen met behulp van een andere
analysetechniek zoals High Performance Liquid Chromatography (HPLC).
Dit onderzoek heeft als doel de HPLC methode Systematische Toxicologische Identificatie
Procedure van drugsmisbruik (STIP DOA) uit te voeren, te optimaliseren en te valideren.
Deze methode is ontwikkeld door Ziekenhuisapotheek Noordoost Brabant (ZANOB) te
Den Bosch. STIP DOA bestaat uit: Monstervoorbewerking met behulp van solid-phase
extractie, chromatografische scheiding met behulp van HPLC methode, Diode Array
detectie (DAD), identificatie middels S.T.I.P. Beta software en interpretatie van de
resultaten.
De identificatie en de (semi)kwantificatie van STIP DOA is gebaseerd op de match van de
retentietijd (Rt) en de match van het UV-spectrum. Daarom is als eerste de optimalisatie
van de detectie uitgevoerd.
Daarna zijn er monsters zoals patiënten-, ringonderzoek- en controlemonsters
geanalyseerd op amfetamineachtige stoffen, benzoylecgonine en opiaten met behulp van
de AxSYM autoanalyser en met behulp van de STIP DOA methode. Daarnaast zijn er ook
sommige monsters geanalyseerd die stoffen bevatten die alleen maar met STIP DOA
aantoonbaar zijn.
De codeïnemonsters zijn positief op opiaten gevonden met de autoanalyser als resultaat
van de kruisreactiviteit, terwijl met de STIP DOA de drug herkend is als codeïne.
STIP DOA is getest op lineariteit, juistheid, herhaalbaarheid en recovery.
De lineariteit is getest op morfine en benzoylecgonine en voldoet voor deze twee stoffen
aan de eisen binnen het lab.
De juistheid van de methode is bepaald voor amfetamine, morfine en benzoylecgonine
met behulp van de controlestandaarden van de firma Abbott. In de bijsluiter zijn de
spreidingsintervallen gegeven. De methode is nauwkeurig als de gemeten concentraties
binnen de spreidingsintervallen liggen.
Voor amfetamine is de STIP DOA methode bij 0,50, 1,50 en 4,00 mg/L onjuist bevonden.
Alle gemeten concentraties zijn lager dan de onderste waarde van het spreidingsinterval.
Voor morfine is de methode niet nauwkeurig bij 0,25 mg/L. Tegelijkertijd elueert er met
morfine een urinepiek. Het resultaat daarvan is een verhoging van de gemeten
concentratie. Deze is hoger dan de bovenste waarde van het spreidingsinterval. Voor de
concentratie van 0,50 en 0,80 mg/L is de methode juist.
STIP DOA is nauwkeurig bevonden voor benzoylecgonine bij concentraties van 0,50 en
3,00 mg/L. De controle met de concentratie van 1,50 mg/L is met -0,73% net onder de
onderste waarde van het spreidingsinterval, wat de methode onjuist maakt voor deze concentratie.