Samenvatting

Omdat de ontwikkelingsverschillen bij tien kleuters uit groep twee van een basisschool in Breda in belangrijke mate uiteen liepen, is er een vooronderzoek uitgevoerd. Het experiment binnen dit vooronderzoek heeft de ontwikkelingsverschillen op het gebied van taal in belangrijke mate verminderd. Autonomie in de vorm van keuzemogelijkheden voor de kleuters speelde daarbij een belangrijke rol. Vanuit de gedane literatuurstudie kon geconcludeerd worden dat het belangrijk is om kinderen autonomie te geven. Daarnaast is het belang aangetoond van spelenderwijs leren en een goede taal- en leesstart in groep twee. Tijdens het vooronderzoek is er een ander probleem naar voren gekomen. Zeven van de tien kleuters verklankten de letters niet op de manier, zoals dit straks in groep drie van hen gevraagd wordt. De letters werden niet fonetisch uitgesproken. De volgende gerichte onderzoeksvraag is daaruit voortgekomen: In hoeverre wordt letterkennis van de kleuters uit groep twee verhoogd wanneer zij van de leerkracht meer autonomie, in de vorm van keuzemogelijkheden, krijgen bij het maken van een letterlied? Gedurende vijf weken is er een innovatieve oplossing uitgevoerd bij de experimentele groep en de controlegroep. De experimentele groep kreeg autonomie in de vorm van keuzemogelijkheden en hebben zo zelf de invulling van een letterlied gekozen en bedacht. In dit letterlied komen vijftien letters aan bod. De controlegroep kreeg hetzelfde letterlied aangeboden. Zij kregen daarin geen keuzevrijheid omdat de inhoud van het lied al was bepaald door de experimentele groep. Door middel van een begin- en eindmeting konden resultaten vastgesteld worden. De experimentele groep heeft drie keer zoveel vooruitgang geboekt dan de controlegroep. De resultaten zijn daarom significant te noemen. Het bieden van autonomie aan kinderen, in de vorm van keuzemogelijkheden, is dus een bepalende factor binnen dit onderzoek. Wel zijn er een aantal beperkingen die de validiteit van het onderzoek hebben beïnvloed. Zo zijn er bijvoorbeeld verschillen tussen de experimentele groep en de controlegroep. Daarnaast is de omvang van deze groepen beperkt.