Samenvatting

De geschiedenis leert ons dat de totstandkoming van de moskee, in traditioneel islamitische
gebieden, gepaard gaat met veel factoren, waarvan een aantal factoren duidelijk meer invloed
hebben. Met name de cultuur(en daarmee ook de architectuur), het klimaat en de sociale positie die
de moskee inneemt in een gebied zijn beeldbepalend voor de moskee. In ons geval moeten wij
onszelf afvragen wat de werking van deze factoren zijn in een westers land waarin de islamitische
bevolking relatief een klein deel van de bevolking omvat. De cultuur in Nederland is divers.
Nederland heeft over het algemeen andere normen en waarden dan islamitische landen. Daarnaast
is Nederland nog eens rijk aan verschillende culturen waardoor er verschillende normen worden
nageleefd en verschuivingen plaatsvinden in de Nederlandse cultuur. Het aanbod van Westerse
architectuur is uiteenlopend waarbij o.a. kan worden gedacht aan de moderne en postmoderne
architectuur. Ook heerst hier een ander klimaat dan in traditioneel islamitische landen. En de sociale
positie die de moskee inneemt in Nederland is zeer beperkt omdat het slechts dient voor een klein
deel van de bevolking, in tegenstelling tot traditioneel islamitische gebieden waar de moskee een
zeer belangrijke positie inneemt voor het volk.
Het samenkomen van deze factoren mondt uit in een breed scala aan moskeeën in Westerse
landen. Dat is wat we ook zien. Het uiten van identiteit in deze tijd is belangrijk voor zowel individuen
als de gemeenschap. We zien bijvoorbeeld dikwijls moskeeën die expliciet hun culturele identiteit
proberen te tonen door het uiterlijk van een moskee te laten lijken op het uiterlijk van een klassieke
moskee uit het land van herkomst. Andere moskeeën zijn juist geëmancipeerd van het klassieke
uiterlijk en lijken meer op modernistische gebouwen. Maar de meeste moskeeën die we zien nemen
een tussenpositie in waardoor moskeeën zowel klassieke als moderne kenmerken vertonen.
In de thesis hebben we een tweetal tegenover elkaar staande visies besproken. Deze visies
bevatten ideeën over hoe de islamitische gemeenschap zich op zou moeten stellen ten opzichte van
de Westerse bevolking. De ene visie pleit voor een systeem waar verzuiling mogelijk is en de
islamitische gemeenschap als het ware wordt afgezonderd. De andere visie pleit voor een houding
van de islamitische gemeenschap waarin zij haar religie uitoefent in de privé sfeer en in het openbaar
zich gedraagt naar de gewoonten van een geseculariseerde westerse maatschappij, waardoor een
islamiet eigenlijk zijn of haar ware identiteit verborgen houdt. Wij zelf streven naar een structuur
waarin diversiteit juist gewaardeerd kan worden. Wat vreemd is hoeft per definitie niet
genormaliseerd te worden. Het bereiken van connectie, harmonie en een optimale samenwerking
kan tot innovatie leiden. Dus waarom zouden we daar niet voor gaan?