De grootste kennisbank van het HBO

Inspiratie op jouw vakgebied

Vrij toegankelijk

Terug naar zoekresultatenDeel deze publicatie

Een strijd zonder winnaars

Een onderzoek naar de hulpverlening aan gezinnen in een complexe scheidingssituatie

Rechten: Alle rechten voorbehouden

Een strijd zonder winnaars

Een onderzoek naar de hulpverlening aan gezinnen in een complexe scheidingssituatie

Rechten: Alle rechten voorbehouden

Samenvatting

Verandering is nodig, want de cijfers zijn zorgbarend. Na schatting lijden ongeveer 16.000 jeugdigen onder de complexe scheiding van hun ouders (Visser, Van Delft, Schoenmaker, De Schipper & Finkenauer, 2017). Jeugdprofessionals krijgen dus regelmatig te maken met complexe scheidingen. Tijdens de begeleiding aan deze gezinnen lopen de jeugdprofessionals tegen diverse spanningsvelden en knelpunten aan. Er worden veel pogingen ondernomen om de situatie te verbeteren, maar door de aanhoudende strijd tussen ouders lukt het niet om een structurele verandering tot stand te brengen (Van Lawick & Visser, 2014, p. 34). Jeugdprofessionals hebben dan ook een sterke behoefte aan kennis over dit onderwerp (Berben, z.j.).
Er zijn duidelijke signalen en vragen vanuit werkveld die aanduiden dat er een behoefte is aan onderzoek naar de hulpverlening aan gezinnen in een complexe scheidingssituatie. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de organisatie Lumens in samenwerking met de gemeente Cranendonck. In samenwerking met de praktijk is de volgende hoofdvraag tot stand gekomen: “Hoe kunnen de jeugdprofessionals, werkend vanuit het Sociaal Team Cranendonck, gezinnen in een complexe scheidingssituatie op een effectieve wijze begeleiden?”
Om dit te onderzoeken is gebruik gemaakt van kwalitatieve methode van onderzoek. Er is zowel literatuur- als praktijkonderzoek uitgevoerd. Bij het praktijkonderzoek zijn diverse respondenten geïnterviewd door middel van half-gestructureerde interviews. In totaal zijn er dertien respondenten geïnterviewd, waarvan vier ouders in een complexe scheidingssituatie, drie jeugdprofessionals, werkend bij het Sociaal Team Cranendonck en zes jeugdprofessionals, werkend vanuit andere organisaties. Bij zowel het literatuur- als het praktijkonderzoek is onderzocht naar ‘wat werkt’ bij de begeleiding aan de gezinnen. Het doel van het onderzoek is aanwezige impliciete kennis en ervaring over werkzame bestandsdelen in de begeleiding aan gezinnen in een complexe scheidingssituatie expliciteren en systematiseren.
Uit het onderzoek is gebleken dat voor effectieve hulpverlening de jeugdprofessional transparant en meerzijdig dient te werken. Een dragelijke caoseload van de jeugdprofessional en de mogelijkheid tot nascholing zijn werkomstandigheden die positief bijdragen aan de hulpverlening. De begeleiding dient gericht te zijn op het gehele gezin, maar het meeste op ouders. Het opbouwen van de werkrelatie met zowel de jeugdige als ouders blijkt een lang proces, waarin de jeugdprofessional in dient te investeren. Gezamenlijke gesprekken met beide ouders blijken ook werkzaam. Oplossing en verbeteringen worden veelal gevonden in het erkennen van het verdriet, de pijn en de woede van ouders. Ook het geven van psycho-educatie blijkt duidelijk van meerwaarde te zijn. In gesprekken met de jeugdige blijkt het voornamelijk van belang te zijn om ‘de stem van de jeugdige te laten meeklinken’. Het ‘Drie huizen model’ uit de methode Sign of Safety is hiervoor een effectief hulpmiddel. Het inzetten van het sociale netwerk blijkt van meerwaarde. Een voorwaarde is dat netwerkleden het conflict niet versterken. In dergelijke gevallen dient de jeugdprofessional hierover in gesprek te gaan met de netwerkleden. Uit het praktijkonderzoek komt echter naar voren dat de jeugdprofessionals het sociale netwerk minimaal inzetten, omdat zij over te weinig kennis hierover beschikken. De gezinsleden dienen voor effectieve hulpverlening de regie te hebben. Door de strijd kan de eigen regie echter onder druk komen te staan. De jeugdprofessional dient ouders hierin te ondersteunen. Ook eigen kracht is een belangrijk thema. De jeugdprofessional kan beroep doen op de eigen krachten van ouders door succeservaringen te benoemen en kleine succes te vergroten.
Naar aanleiding van de conclusie zijn er diverse aanbevelingen gedaan. Zo is er aanbevolen om de begeleiding te richten op het gehele gezin, maar vooral op ouders, gezamenlijk gesprekken te voeren met ouders, het sociale netwerk te betrekken, psycho-educatie te geven, te zorgen voor een dragelijke caoseload en beroep te doen op de eigen kracht van ouders. Voor toekomstig onderzoek is aanbevolen om onderzoek te doen naar het gepast betrekken van het sociale netwerk, specifiek gericht op complexe scheidingssituaties. In de literatuur is hierover namelijk weinig bekend.

Toon meer
OrganisatieAvans Hogeschool
OpleidingMaatschappelijk Werk en Dienstverlening-Den Bosch
AfdelingASH Academie voor Sociale Studies 's Hertogenbosch
PartnerLumens
Datum2018-05-28
TypeBachelor
TaalNederlands

Op de HBO Kennisbank vind je publicaties van 26 hogescholen

De grootste kennisbank van het HBO

Inspiratie op jouw vakgebied

Vrij toegankelijk