Samenvatting

Deze scriptie heeft als hoofdthema groepsdynamica binnen een 2e klas in het voortgezet onderwijs. Voordat er aan de slag is gegaan aan de literatuurstudie, is er nagedacht over een adequate probleemstelling. Die probleemstelling is in het kader hieronder te lezen.


• Doelstelling:
Inzicht krijgen in de groepsdynamische processen van de 2e klas Havo / Atheneum.

• Vraagstelling:
Hoe kan een mentor van een 2e klas Havo / Atheneum de groepsdynamische processen op een positieve manier beïnvloeden?

• Deelvragen:
• Wat wordt verstaan onder het begrip groep?
• Welke groepsrollen kan men onderscheiden?
• Wat wordt verstaan onder groepsdynamische processen?
• Wat is een mentor?


De scriptie bestaat voor een belangrijk deel uit een literatuurstudie, die zal voorzien in antwoorden op alle deelvragen. De eerste vier hoofdstukken gaan in op de theorie van groepsdynamiek. De kernwoorden 'groepen', 'communicatie' en 'leiderschap' vormen de kapstok voor deze vier hoofdstukken. Hieronder is kort de inhoud van ieder hoofdstuk uiteengezet.
• In hoofdstuk 1, 'Soorten groepen', wordt duidelijk wat een groep precies is. Er zijn bovendien grote verschillen tussen de ene en de andere groep. Welke verschillen men tegenkomt, wordt in dit hoofdstuk duidelijk. Aan het einde van het hoofdstuk worden conclusies getrokken die betrekking hebben op een klas in het voortgezet onderwijs als groep.
• In hoofdstuk 2, 'Groepsvorming en groepsrollen', wordt beschreven welke fases een groep doorloopt alvorens de groep tot volledige wasdom is gekomen. Het is belangrijk om te weten in welke fase de te enquêteren groepen verkeren, omdat de fase invloed heeft op de groepsdynamische processen. Daarnaast wordt in dit hoofdstuk duidelijk wat voor soorten groepsrollen er bestaan. Deze groepsrollen worden ook benoemd.
• In hoofdstuk 3, 'Communicatie', kan men lezen wat voor soorten communicatie er zoal zijn. Ook leest men in dit hoofdstuk wat communicatie precies is. Er is hier geen eenduidig antwoord op, omdat de communicatie binnen groepen op verschillende niveaus verloopt. Enkele van die communicatieniveaus hebben invloed op de sfeer in de groep. Aan het einde van het hoofdstuk worden conclusies getrokken met betrekking tot deze communicatieniveaus.
• In hoofdstuk 4, 'Leiderschap', Wordt de rol van de mentor besproken. Een mentor kan zowel taakgericht leidinggeven als relatiegericht leidinggeven. Bovendien kan hij taak- en relatiegericht leidinggeven combineren. maar hij kan het ook allebei niet doen, waardoor er een meer delegerende stijl ontstaat. In dit hoofdstuk wordt de theorie van het situationeel leiderschap (Hersey & Blanchard, 1988) beschreven, inclusief de vier leiderschapsstijlen die daarbij horen. Aan het einde van het hoofdstuk wordt geconcludeerd welke stijlen het beste bij de mentor passen.
De belangrijkste conclusie die getrokken kan worden na de literatuurstudie, is dat mentoren op hoog niveau zowel taak- als relatiegericht leiding moeten kunnen geven. Zij moeten in staat zijn om de leerlingen het gevoel te geven dat zij zich veilig voelen in de klas, maar moeten ervoor waken dat zij niet vergeten om de leerlingen goed in hun huiswerk en andere schooltaken te begeleiden. Met name de overtuigende leiderschapsstijl uit de theorie van het situationeel leiderschap van Hersey en Blanchard (1988) past hier goed bij. Als een mentor deze leiderschapsstijl op een adequate wijze uitvoert, dan vormt hij de basis voor een gezond groepsklimaat.