Samenvatting

Dit ontwerponderzoek richt zich op de executieve functies van leerlingen met een didactische hulpvraag in een RT-setting. Er zijn veel methodieken op de markt waarin het verbeteren van de executieve functies centraal staat. Om de juiste interventie te kunnen plegen, is het noodzakelijk om in beeld te hebben op welke executieve functies de remedial teacher zich moet richten. Het in kaart brengen van deze ontwikkeling is echter niet eenvoudig. Dit kan via een formeel meetinstrument zoals de BRIEF, maar die mag afgenomen worden door B-gekwalificeerde professionals, bijvoorbeeld orthopedagogen. Bovendien kan er aan de hand van dit meetinstrument geen uitspraak of diagnose gesteld worden. Daarvoor werken de executieve functies te nauw samen en daarnaast zijn ze slecht te meten in een toetssituatie. Hoe kunnen leerkrachten of remedial teachers toch een indruk krijgen van de executieve ontwikkeling van hun leerlingen, om vervolgens te kunnen bepalen of deze van invloed zijn op het didactische probleem van de leerling?

Aan de hand van het doorlopen van de stappen van Handelingsgerichte Diagnostiek wordt er informatie uit de omgeving van de leerling verzameld, waardoor er een eerste indruk van het executief functioneren van de leerling wordt verkregen. Aan de hand van verschillende criteria wordt aard en ernst van de problematiek in beeld gebracht. Vervolgens kan de remedial teacher ouders en leerkrachten bevragen met behulp van een vragenlijst, en de hypothese die hieruit volgt zelf checken door twee activiteiten met de leerling uit te voeren. Daarbij is één activiteit gericht op executieve functies die het plannen en uitvoeren van een activiteit sturen, en de andere activiteit is gericht op het sturen van gedrag. Deze activiteiten worden bekeken aan de hand van een Checklist voor observatie tijdens het testen. Tot slot kan de remedial teacher de bevindingen met de leerlingen en de ouders bespreken, om zo draagkracht te creëren voor de interventie.

Dit onderzoek heeft geleid tot het ontwerp van een routekaart, aan de hand waarvan de verschillende stappen zorgvuldig doorlopen kunnen worden, om zo zicht te krijgen op de ontwikkeling van de executieve functies van de leerling. Vervolgens kan er een gerichte interventie plaatsvinden, gericht op de executieve functies van de leerling die nog aandacht behoeven.