Samenvatting

Social media heeft tegenwoordig een enorme aanwezigheid in de wereld en maakt snelle technologische veranderingen door in het aanbod hiervan. Hierdoor komen er steeds meer vraagtekens over hoe jongeren beschermd en weerbaar kunnen worden tegen de mogelijke schade die social media aan kan richten (Nikken, 2013).
Social media kan een rol spelen op verschillende gebieden, zoals inclusie en diversiteit, informele zorg, langer zelfstandig thuis wonen, huiselijk en seksueel geweld en armoede en schulden (Movisie, 2018). Tegenwoordig is het bijna niet meer mogelijk om geen gebruik te maken van social media en op deze manier deel te nemen aan de samenleving.
Dit betekent dat ook kwetsbare groepen hier steeds meer deel van uitmaken, ondanks dat er kennis over veilig social media gebruik ontbreekt. Niet alleen bij de kwetsbare doelgroep ontbreekt kennis over dit onderwerp, maar ook bij de sociaal hulpverleners. Veel professionals vinden het lastig om jongeren goed te begeleiden in veilig social media gebruik, met name omdat zij zelf te weinig kennis hebben van wat jongeren op social media doen en/of gebruiken (Rinogroep, z.j.). Daarnaast zegt Rinogroep (z.j.) dat volwassenen over het algemeen sneller met argwaan naar social media kijken, wat kan resulteren in wrijving tussen volwassenen (hulpverleners, ouders, verzorgers) en de jongeren.
Omdat het wel belangrijk is om het gesprek aan te gaan over (on)veilig social media gebruik, is het noodzakelijk dat de volwassenen, in dit geval de hulpverleners, ouders en verzorgers, meer kennis en inzicht krijgen over het social media gebruik van jongeren, zodat hier passende begeleiding, ondersteuning en voorlichting in geboden kan worden. Met name bij de doelgroep die dit onderzoek betreft, namelijk een risicovolle doelgroep met verschillende diagnostiek, is dit belangrijk. Verschillende instanties maken een koppeling tussen diagnostiek zoals depressies, hechtingsstoornissen en licht verstandelijke beperkingen (LVB) bij jongeren en social media gebruik (Pardoen, 2017; GGD Brabant Zuidoost, 2018; Nederlands Jeugdinstituut, 2018).
Op basis van de bevindingen die in de probleemanalyse naar voren zijn gekomen en een verificatie van het probleem bij afdeling Y binnen instelling X, is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd:
“Hoe kan de sociaal agoog binnen instelling X de jongeren van afdeling Y voorlichten, ondersteunen en begeleiden in veilig social media gebruik, om onveilig social media gebruik te voorkomen?”
De hoofdvraag is beantwoord door middel van het uitvoeren van een kwalitatief onderzoek. Door de onderzoeker zijn interviews afgenomen bij de sociaal hulpverleners van afdeling Y binnen instelling X. De leidraad tijdens het afnemen van deze interviews was de topiclijst, deze heeft ervoor gezorgd dat belangrijke onderwerpen die zijn voortgekomen uit het theoretisch kader aan bod zijn gekomen. Naast de onderwerpen uit het theoretisch kader, heeft de onderzoeker de sociaal hulpverleners bevraagt over hun mening en visie op de manier waarop op dat moment begeleiding, ondersteuning en voorlichting werd gegeven en hoe ze dat graag anders zouden zien. Naar aanleiding van de resultaten van deze interviews is een conclusie getrokken: volgens de respondenten liggen de verbeterpunten met name op het gebied van kennis van de sociaal hulpverlener over social media, kennis van de ouders over social media en ouders betrekken bij dit onderwerp en social media (preventief) inbouwen als onderwerp in de behandeling van de jongeren.
Tenslotte zijn op basis van deze conclusie aanbevelingen geschreven voor de sociaal hulpverleners van afdeling Y binnen instelling X. De aanbevelingen dragen bij aan de verbetering van de begeleiding, ondersteuning en voorlichting van veilig social media gebruik aan jongeren van afdeling Y binnen instelling X door de sociaal hulpverlener.