Samenvatting

Het integraal kindcentrum is een relatief nieuw verschijnsel in Nederland (Studulski, 2010). Een kindcentrum biedt verschillende disciplines op één plek aan. Dit kan de ontwikkeling van kinderen ondersteunen, omdat de kwaliteiten van de verschillende diciplines elkaar kunnen aanvullen en versterken. Als intern begeleider van de voor- (kinderopvang en peutergroep) en vroegschool (groep 1 en 2) ben ik werkzaam in een integraal kindcentrum (IKC) in de binnenstad van Eindhoven, waar basisschool, kinderopvang, peuterarrangement, buitenschoolse opvang en logopedie samen één gebouw delen: Kindcentrum X. In dit kindcentrum wordt opvang en onderwijs verzorgd voor kinderen van 0 tot 13 jaar. Kindcentrum X. streeft naar doorgaande lijnen op alle gebieden. Op het gebied van de ondersteuningsstructuur is er bij de start van dit onderzoek nog geen doorgaande lijn aanwezig. De kinderen van 0 tot 7 jaar worden wel op een zelfde manier gevolgd, maar het vervolgens signaleren van kinderen met mogelijk specifieke ondersteuningsbehoeften, is in de voorschool nog niet van de grond gekomen. Dit onderzoek heeft als doel om een ondersteuningsstructuur op te zetten in de voorschool van kindcentrum X., zodat er een doorgaande lijn op zorggebied van 0 tot 7 jaar aanwezig is. Deze ondersteuningsstructuur moet én recht doen aan kinderen tot 4 jaar: tijdig signaleren en ingrijpen bij zorgen rondom ontwikkeling of omgeving van de kinderen, én recht doen aan de medewerkers van de voorschool: de pedagogisch medewerkers (pm’ers). Zij hebben naast een andere rechtspositie ook andere taken en verantwoordelijkheden dan leerkrachten. Verzorging van de kinderen is lang het belangrijkste geweest. Sinds enkele jaren wordt educatie steeds belangrijker. Dit geeft een verschuiving in de taken. Daarnaast krijgen pm’ers alleen de uren betaald die ze op de groep staan en geen extra uren voor voorbereiding en administratie zoals een leerkracht. De volgende onderzoeksvraag staat centraal: “Hoe kan ik als intern begeleider op kindcentrum X. een ondersteuningsstructuur voor kinderen van 0 tot 4 jaar opzetten, zodat er een doorgaande lijn van 0 tot 7 jaar aanwezig is en recht gedaan wordt aan jonge kinderen en de pm’ers?” Voor de uitvoering van dit kwalitatief praktijkgericht onderzoek is gebruik gemaakt van een actieonderzoek. Deze strategie is bij uitstek geschikt voor het onderzoeken van de eigen beroepspraktijk door professionals met het doel deze te verbeteren (De Lange, et al., 2011, p108). Aan het einde van het onderzoek is er een begin gemaakt met een doorgaande lijn in de ondersteuningsstructuur. De ondersteuningsstructuur in de voorschool is naast het leerlingvolgsysteem Kijk! uitgebreid met leerling- en groepsbesprekingen en het gezamenlijk opstellen van een groepsplan voor taal. Tijdens deze besprekingen en in het groepsplan wordt voortaan gesignaleerd welke peuters mogelijke specifieke ondersteuningsbehoeften hebben. Daarnaast krijgen alle pm’ers drie uur extra betaald zonder dat zij voor de groep staan. In deze uren worden de leerling- en groepsbesprekingen voorbereid en gevoerd en wordt Kijk! ingevuld.