Samenvatting

In december 2016 onderzoek ik tijdens de lessen remedial teaching de mogelijkheid om handelend leren een structurele plaats in het rekenonderwijs te geven (Smilde, 2017). Daaruit wordt geconcludeerd, dat het handelingsmodel (Groenestijn, Borghouts & Janssen, 2011) hiertoe mogelijkheid biedt. Een aanbeveling is om dit verder te onderzoeken in een klassensituatie. Tegelijkertijd speelt er ontevredenheid bij leerkrachten van de bovenbouw, die al geruime tijd signaleren dat leerlingen de tafels niet goed beheersen. Bronnenonderzoek bevestigt dit en uit toetsanalyse blijkt dat de begripsvorming rond het concept vermenigvuldigen niet voldoende is. In overleg met team en directie wordt besloten deze twee zaken aan elkaar te koppelen. In maart/april 2017 voer ik een onderzoek uit bij leerlingen van groep 4. De vraag daarbij is op welke wijze een vormgeving van rekenlessen op basis van het handelingsmodel (Groenestijn et al., 2011) kan bijdragen aan een betere begripsvorming van het leren vermenigvuldigen. Een kijkwijzer op basis van de vier parameters van Gal’perin (Haenen, 1998) meet de mate van begripsvorming tijdens een voor- en een nameting. Leerkrachten en leerlingen worden betrokken in het onderzoek en dragen bij aan de inhoudelijke en praktische afstemming van de lessen. Uit een vergelijking van de resultaten voor en na het onderzoek blijkt, dat leerlingen op alle parameters groei laten zien, vooral op de ‘mate van generalisatie’, de ‘mate van verkorting’ en de ‘mate van beheersing’. Hieruit is de conclusie te trekken dat leerlingen het concept vermenigvuldigen beter begrijpen, waardoor ze op een abstracter niveau meer wendbaar en zelfstandig kunnen handelen.