Samenvatting

In Nederland zijn in totaal 1,47 miljoen mensen die samen de klinische doelgroep licht verstandelijk beperkten vormen. Zij ervaren veel stress tijdens sociale interactie met anderen, wat een verhoogde kans geeft op bijkomende problematiek. Muziektherapie is een effectieve manier om stress te verlagen en sluit goed aan bij de LVB-doelgroep. Dit onderzoek richt zich op hoe muziektherapeuten de twee interventies ‘afreageren’ en ‘kalmeren’ omschrijven en inzetten.
Gedurende het onderzoek is gebruik gemaakt drie verschillende technieken voor dataverzameling, om zodoende de kwaliteit van het onderzoek te waarborgen. Ten eerste is er een literatuuronderzoek uitgevoerd. Dit is opgevolgd met een enquête over de twee interventies onder muziektherapeuten met verschillende achtergronden en werkervaringen. Daarnaast hebben er drie interviews plaatsgevonden met muziektherapeuten die werkzaam zijn binnen het LVB-werkveld. Deze data is respectievelijk door middel van inhoudsanalyse, frequentieanalyse en codering verwerkt.
Het literatuuronderzoek liet duidelijk zien dat er een gebrek is aan omschrijving van de interventies ‘afreageren’ en ‘kalmeren’ in onderzoeks- en vakliteratuur, wat het belang van het onderzoek nog verder onderstreepte. In de enquête en interviews, kwam naar boven dat ‘afreageren’ vooral een ritmespel is waarbij de intensiteit van de muziek wordt opgebouwd door tempo en dynamiek op te voeren. ‘Kalmeren’ kan exact het tegenovergestelde zijn van ‘afreageren’ door het tempo en de dynamiek in ritmespel af te bouwen. Maar het kan ook een klankspel zijn waarbij de nadruk ligt op harmonieën en melodieën en waarbij er weinig met opbouw en afbouw van intensiteit wordt gevarieerd. Bij het toepassen van de interventies bij LVB-cliënten is het bieden van structuur door de therapeut zeer belangrijk, evenals het simplificeren van de muziek voor cliënten.
Een omschrijving van de interventies ‘afreageren’ en ‘kalmeren’ ontbrak voorheen in literatuur. De resultaten van dit onderzoek vormen hierdoor een waardevolle aanvulling voor muziektherapeutische kennis en het ontwikkelen van passende interventies voor LVB-cliënten. Een gemis in het onderzoek was het daadwerkelijk observeren van de interventies terwijl zij toegepast werden, dit zou de focus kunnen vormen voor een eventueel vervolgonderzoek.