Samenvatting

Armoede is zowel in Nederland als wereldwijd een langdurig en complex probleem. De verwachting
is dat ten gevolge van de coronapandemie dit probleem alleen maar toe zal nemen. Armoede heeft
nadelige gevolgen voor het individu, zoals een verminderde gezondheid en een verminderde
levensduur. Deze nadelige gevolgen, in combinatie met het taboe dat rondom armoede wordt
ervaren, zorgt ervoor dat mensen minden participeren in de samenleving.
Dit was voor de Verhalenkamer een aanleiding om een project te starten in de gemeente Lingewaard
met de vraag hoe inwoners van de gemeente Lingewaard de invloed van het leven in armoede op de
gezondheid ervaren en andersom.
Het doel van dit onderzoek is om een grondige basis voor vervolgonderzoek te creëren rondom
armoede en gezondheid, aan de hand van de verhalen van inwoners van de gemeente Lingewaard. In
dit onderzoek worden hun ervaringen met leven in armoede en de invloed hiervan op de gezondheid
(en andersom) in kaart gebracht. Het is de intentie om kennis te verspreiden en bewustwording te
creëren onder de huidige en toekomstige (zorg)professionals, zodat de signalen vroegtijdig herkend
kunnen worden. Hiermee wordt er gewerkt aan het einddoel, namelijk het verminderen van de
gezondheidsverschillen tussen de rijke en arme burgers.
Om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag, ‘Op welke wijze ondervinden inwoners van
de gemeente Lingewaard die ervaring hebben met leven in armoede, invloed van armoede op hun
gezondheid en vice versa?’, hebben de aspirant-onderzoekers gebruikgemaakt van een kwalitatieve
onderzoeksmethode in de vorm van semigestructureerde gesprekken. Deze onderzoeksmethode is
passend voor dit onderzoek, omdat de aspirant-onderzoekers streven naar het begrijpen van de
betekenis die de respondenten toekennen aan gebeurtenissen in het dagelijks leven met betrekking
tot armoede en gezondheid. Daarnaast hebben de aspirant-onderzoekers handmatig een data analyse uitgevoerd met behulp van de content analysis method.
In de resultaten is naar voren gekomen hoe inwoners van de gemeente Lingewaard de invloed van
armoede op de gezondheid en vice versa hebben ervaren. Zij ervaren het gunstig effect van een
positieve mindset en de steun die zij vanuit de omgeving krijgen, maar tegelijkertijd heeft het leven
in armoede een negatieve invloed op de mentale en fysieke gezondheid, sociale inclusie, het welzijn
en de persoonlijke ontwikkeling van een persoon. De negatieve effecten en de samenhang
hiertussen vormen belangrijke signalen waaraan in de praktijk aandacht besteed moet worden.
Op basis van de hierboven beschreven resultaten en conclusie wordt aanbevolen om workshops te
geven. Door het geven van workshops en presentaties aan instanties en onderwijsinstellingen wordt
kennis verspreid en bewustwording gecreëerd rondom armoede onder de huidige en toekomstige
(zorg)professionals. Op deze manier kunnen de signalen op tijd herkend worden, zodat er zorg op
maat aangeboden kan worden en de sociale kwaliteit van het individu kan worden geoptimaliseerd.
Daarnaast wordt aanbevolen om vervolgonderzoek uit te voeren om optimale verzadiging en
generalisatie te kunnen bereiken.