Samenvatting

Het doel van dit onderzoek is om te onderzoeken op welke manier duurzame mobiliteitsbenchmarks kunnen bijdragen tot de transitie naar duurzame gemeentes in Nederland.

Goudappel Coffeng heeft de opdracht gegeven om inzicht te verschaffen in de verschillende benchmarks die er zijn in duurzame mobiliteit. De aanleiding hiervoor zijn de verschillen in resultaten die geconstateerd werden in de verschillende benchmarks, voor dezelfde gemeentes.
Met een goede vergelijking van de benchmarks worden de verschillen blootgelegd en krijgt Goudappel Coffeng de kans om de resultaten van de benchmarks op waarde te schatten en deze resultaten te gebruiken in verder onderzoek en het ontwikkelen van een nieuwe breed toepasbare benchmark.

Uit dit probleem volgt de volgende hoofdvraag:
Op welke manier kunnen duurzame mobiliteit benchmarks bijdragen tot de transitie naar duurzame gemeentes in Nederland?
Benchmarks in duurzame mobiliteit kunnen bijdragen in de transitie naar duurzame gemeentes wanneer gemeentes inzicht hebben in de resultaten, bronnen en factoren. Wanneer dit inzicht beschikbaar is kunnen gemeentes zich op specifieke punten vergelijken met andere gemeentes met dezelfde sterke of zwakke punten en gemeentes met dezelfde kenmerken (zoals dichtheid of ligging).

Deze hoofdvraag wordt beantwoord aan de hand van de volgende deelvragen:
- Wat is het nut van een overkoepelende benchmark?
In de huidige situatie zijn er veel verschillende benchmarks die allemaal ongeveer hetzelfde doel hebben en toch een verschillend eindresultaat geven. Voor gemeentes is dit wellicht gunstig omdat zij door de vele onderzoeken meer kans hebben ergens in een lijst bovenaan te komen, of althans niet onderaan te eindigen. De vele onderzoeken hebben echter wel een negatieve invloed op de betrouwbaarheid van de benchmarks en daarmee op de vergelijkbaarheid van gemeentes.
Een overkoepelende of vergelijkende benchmarks voegt gegevens en functionaliteit uit bestaande benchmarksonderzoeken samen tot één benchmark die toonaangevend en maatgevend kan zijn.
- Hoe ontstaan de verschillende uitkomsten tussen de benchmarks?
Door middel van een vergelijkingsonderzoek is er onderzocht of de verschillende uitkomsten tussen de benchmarks ontstaan door verschillende gekozen factoren en verschillende wegingen hiertussen. Deze factoren zijn verschillend gekozen omdat de doelen van benchmarks verschillen.
De doelen van de benchmarks variëren van mobiliteit, duurzaamheid tot leefomgeving.
- Wat doen gemeentes met de uitkomsten van de benchmarks?
Er is onderzocht welk doel de gemeentes hebben met de benchmarks door middel van interviews met gemeentes.
Voor gemeentes is het echter niet haalbaar om overal goed op te scoren en maken dus keuzes in prioriteit.
Duurzame mobiliteit is een breed begrip dus kunnen gemeentes factoren kiezen waarop zij goed willen scoren. Dit zien zij echter niet altijd terug in het eindresultaat van de benchmark.
Gemeentes halen nog onvoldoende informatie uit de benchmarks door het grote aanbod en de vaak onoverzichtelijke weergave van informatie in de benchmark.
- Heeft het nut een overkoepelende benchmark te maken en aan welke eisen moet deze dan voldoen?
Uit de vorige deelvragen bleek dat een overkoepelende benchmark een waardevolle toevoeging kan zijn aan de transitie naar duurzame gemeentes. Een overkoepelende benchmark moet (a) overzichtelijk zijn, (b) een duidelijk doel hebben, (c) een gebruikswijzer voor gemeentes en (d) de juiste factoren en weegfactoren gebruiken.
Uit voorgaande hoofdstukken deelvragen blijkt er behoefte te zijn aan een benchmark die verschillende kwaliteiten van bestaande benchmarks combineert. De eisen waaraan deze overkoepelende benchmark moet voldoen staan in de nieuwe benchmark: Benchmark Duurzame Mobiliteit. Hierin zijn de factoren uitgewerkt en onderverdeeld in de categorieën leefomgeving, mobiliteitssysteem en sociaaleconomische factoren.
- Welke stappen kan Goudappel Coffeng verder maken op basis van dit onderzoek?
Met de uitkomsten van het vergelijkingsonderzoek heeft Goudappel Coffeng inzicht in de betrouwbaarheid van de onderzochte benchmarks en kunnen GC gericht onderzoek doen of advies geven gebaseerd op resultaten die verkregen zijn met uit de Benchmark Duurzame Mobiliteit.
Goudappel Coffeng kan de opzet voor de Benchmark Duurzame Mobiliteit verder doorontwikkelen en tot een totale benchmark verwerken. Deze benchmark kan dan als product in de markt gezet worden en tevens door GC gebruikt worden in de advisering.

Conclusie hoofdvraag: Op welke manier kunnen duurzame mobiliteit benchmarks bijdragen tot de transitie naar duurzame gemeentes in Nederland?

Benchmarks in duurzame mobiliteit kunnen bijdragen aan de transitie naar duurzame gemeentes in Nederland maar de bestaande benchmarks kunnen dit doel nog niet volledig halen. Met een nieuwe benchmark die de sterke punten van de bestaande benchmarks ter inspiratie neemt, kan er een benchmark ontwikkeld worden die deze bijdrage kan leveren.
Deze benchmark heeft de volgende aandachtspunten:
- Het doel van de benchmark is inzicht in duurzame mobiliteit bij gemeentes
- Voldoende en de meest relevante factoren
- Inzicht in gehanteerde gegevens, transparantie en betrouwbaarheid
- Overzichtelijke weergave wat het gemakkelijk in gebruik maakt voor gemeentes

Om de hoofd- en deelvragen te kunnen beantwoorden is er literatuuronderzoek gedaan naar duurzame mobiliteit en zijn er verschillende analyses uitgevoerd over de benchmarks. Ter ondersteuning zijn er enkele interviews gehouden met verschillende belanghebbende partijen in het vraagstuk, dit bestaat uit interviews met gemeentes en discussies met experts binnen Goudappel Coffeng.

De benchmarks zijn in verschillende tabellen en figuren weergegeven om eenvoudig de verschillen te kunnen waarnemen.