Samenvatting

Royal FloraHolland kent een werknemersbestand dat veel oudere werknemers telt die fysiek zwaar werk verrichten. Het gevolg hiervan is dat deze werknemers sneller in verzuim raken. Om dit ziekteverzuim tegen te gaan, is een van de mogelijkheden om de werknemers minder zwaar werk te laten verrichten. Echter zullen de werknemers het lang niet altijd eens zijn met een wijziging van hun arbeidsvoorwaarden. Het doel van dit onderzoek is dan ook om Royal FloraHolland te adviseren omtrent de mogelijkheden die zij heeft om eenzijdig de arbeidsvoorwaarden te wijzigen. Dit wordt getracht door in kaart te brengen welke voorwaarden er in de jurisprudentie worden gesteld om tot dit eenzijdig wijzigen over te gaan. Zodoende staat in dit onderzoek de volgende vraag centraal:

‘Welk advies kan aan Royal FloraHolland worden gegeven om arbeidsvoorwaarden op een rechtsgeldige manier eenzijdig te wijzigen, op grond van literatuuronderzoek en jurisprudentieonderzoek?’
Om tot een beantwoording van deze centrale vraag te komen, is er eerst uiteengezet welke mogelijkheden een werkgever heeft op basis van de wet en wat er over deze wetten in de literatuur is te vinden.
Er bestaan vier grondslagen in de wet waarop een werkgever een beroep kan doen om arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen. Deze zijn te vinden in artikel 6:248 lid 2 BW, artikel 6:258 BW, artikel 7:611 BW en artikel 7:613 BW.
Artikel 6:248 lid 2 BW biedt de mogelijkheid om arbeidsvoorwaarden te wijzigen op grond van de redelijkheid en billijkheid. Een werkgever dient er hierbij zorg voor te dragen dat er kan worden aangetoond dat zij een zwaarwichtig belang heeft bij de wijziging. Kortom, de werkgever dient aan te geven dat de huidige arbeidsvoorwaarden naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet kunnen blijven bestaan en zodoende dienen te worden gewijzigd.
Artikel 6:258 BW biedt de mogelijkheid om arbeidsvoorwaarden te wijzigen via ‘vervangende toestemming’ van de rechter. Dit dient te gebeuren op verzoek van één van de partijen.
Artikel 7:611 BW regelt dat een werkgever en een werknemer zich als een goed werkgever en goed werknemer dienen te gedragen. In de jurisprudentie zijn twee uitspraken van doorslaggevend belang geweest voor wat betreft de toetsingsgronden. Indien er aan drie toetsingsgronden uit deze jurisprudentie wordt voldaan, is het mogelijk om arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen.
Artikel 7:613 BW regelt dat arbeidsvoorwaarden eenzijdig mogen worden gewijzigd, indien er een eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst is opgenomen. Onder bepaalde omstandigheden kan de werkgever overgaan tot het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden waarover voorafgaand aan het sluiten van arbeidsovereenkomst al is besproken welke voorwaarden dit betreffen.
Voor wat betreft het jurisprudentieonderzoek is er uit praktische overwegingen besloten om slechts te onderzoeken naar de situatie waarin arbeidsvoorwaarden worden gewijzigd op grond van artikel 7:611 BW.
Bij het jurisprudentieonderzoek is er gekeken naar een drietal soorten arbeidsvoorwaarden:
• Functiewijziging
• Leaseautoconstructie
• Werktijden
Om een antwoord op de centrale vraag te krijgen zijn er 44 uitspraken geanalyseerd. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen de primaire arbeidsvoorwaarden en de secundaire arbeidsvoorwaarden. Bij het analyseren van de uitspraken is rekening gehouden met een vooraf opgestelde ‘topiclijst’. De uitkomst van deze analyse heeft geresulteerd in de volgende conclusies en aanbeveling:
De conclusie luidt dat er zeker kansen bestaan voor een werkgever om arbeidsvoorwaarden te wijzigen op grond van artikel 7:611 BW. De werkgever moet echter met een aantal zaken rekening houden. De werkgever dient het criterium van gewijzigde omstandigheden aan te tonen met cijfers van bijvoorbeeld slechtere bedrijfseconomische omstandigheden. Daarnaast dient de werkgever een daadwerkelijk voorstel te doen met betrekking tot het wijzigen van de arbeidsvoorwaarden. Daarbij dient onder andere rekening te worden gehouden met een ruime afbouwregeling. Tot slot is het van belang dat een werkgever in gesprek gaat met de werknemer om zodoende achter zijn belang te komen en om bij haar voorstel ook rekening te houden met de belangen van de werknemer. Indien met deze bevindingen en de bevindingen uit de hoofdstukken vijf en zes rekening wordt gehouden, maakt Royal FloraHolland een goede kans om de arbeidsvoorwaarden van haar werknemers eenzijdig te wijzigen.