Samenvatting

De bouwsector in Nederland gebruikt jaarlijks ongeveer 50% van het totale grondstofgebruik, 40% van het totale energieverbruik en daarnaast is de bouw verantwoordelijk voor 35% van de uitgestoten koolstofdioxide (CO2). Door een explosieve vraag naar grondstoffen en het ontstaan van afvalstoffen ontstaat er een uitputting van de uitputbare grondstoffen, een hogere milieudruk, een verlaging van de biodiversiteit en een verandering van het klimaat. Deze nadelige gevolgen voor het klimaat en milieu zijn de drijfveren voor de gedachtegang binnen de circulaire economie. Bij een circulaire economie wordt er gepleit kringlopen te sluiten met behoud van de gegeven beginwaarde aan producten.
In het huidige stadium van de circulaire economie is het nog aftasten wat de mogelijkheden zijn en zal een circulair dakcomponent nog niet makkelijk op grote schaal toegepast kunnen worden. Wel wordt er met dit onderzoek een begin gemaakt om de steeds groter wordende belangstelling voor de circulaire economie op te vangen. Om op de probleemstelling in te spelen, wordt er gekeken naar welke aanpassingen aan dit component gedaan moeten worden om het zo circulair mogelijk te maken, zo niet volledig circulair. Tijdens dit onderzoek wordt daarmee geprobeerd een antwoord te geven op de volgende onderzoeksvraag:
“Hoe ziet het fysieke en procesmatige principe-ontwerp, van toets tot product, eruit van een zo circulair mogelijke dakcomponent voor een bestaande grondgebonden rijtjeswoning, lettend op geldende regelgeving, kosten, tijd en gebruikerswensen en dat ook toegepast kan worden bij andere componenten in de woning.”
Het onderzoek dat uitgevoerd wordt, is een “research-driven” onderzoek zijn. Zo wodrt de circulaire economie onderzocht en welke definitie hieruit gesteld wordt aan producten en een dakcomponent. Met deze definitie kan er een deelonderzoek uitgevoerd worden naar bestaande producten en in welke mate deze circulair zijn. Uit deze keuze volgt een schetsontwerp in combinatie met een risico analyse. Met deze analyse kan het eindproduct geproduceerd worden; een circulair proces met principe details en een werkomschrijving.
Na alle uitgangspunten te hebben uitgedrukt in varianten en deze getoetst hebbende aan een MultiCriteriaAnalyse, wordt een variant gekozen die uitgewerkt wordt in een ontwerp voor de dakcomponent. Dit is na deze toetsing een houten constructie met minerale wol als isolatiemateriaal. Aangezien de circulaire economie en de wensen van bewoners centraal staan in dit onderzoek en dit wordt meegenomen in de MultiCriteriaAnalyse door een verzwaarde weging voor de circulaire economie en de wensen van bewoners, wordt de beste variant een houten constructie met houtvezelisolatie.
Uit dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat een circulaire economie zich nu nog in een beginstadium bevindt. Hierdoor zijn er nog geen duidelijke richtlijnen en definities hiervoor vastgesteld. Verder komt er uit het onderzoek dat een houten constructie met houtvezelisolatie de best variant is, gelet op de eisen vanuit de circulaire economie en rekening houdend met bewonerswensen. Kijkend naar het huidige PANZER dak betekent dit dat de EPS isolatieplaten vervangen moeten worden door houtvezelisolatie om de component zo circulair mogelijk te maken.
Naast een verandering van het isolatiemateriaal verandert er verder weinig aan de component. Zo blijft de detaillering nagenoeg gelijk aan de huidige detaillering met alleen een verandering van PUR naar krimpband als kierdichting. Wel is de dikte van het circulaire component groter geworden dan het PANZER dak, deze komt namelijk uit op 416,5 mm. Dit is een verschil van 55 millimeter ten opzichte van het PANZER dakcomponent.
Door de opzet van dit onderzoek, kan de gebruikte werkwijze ook gebruikt worden voor het zo circulair mogelijk ontwerpen van andere componenten van een woning. Verder zorgt dit onderzoek, naast de uitbreiding van het aanbod van Alliantie+, er ook voor dat met dit circulaire dak er ook meer kennis ontstaat van een circulaire economie in de bouw.