Samenvatting

Dit onderzoek heeft als doel, dat duidelijk wordt of het gemeentebestuur van gemeente De Bilt de vrijheid heeft om leeftijdsgrenzen te hanteren als voorwaarde voor toekennen of afwijzen van individuele Wmo-voorzieningen. De vraag is hierbij of het onderscheid op leeftijd, dat het college van burgemeester en wethouders van gemeente De Bilt maakt op grond van dit leeftijdscriterium, rechtmatig is.

Met de invoering van de Wmo heeft het gemeentebestuur de taak gekregen om op negen zogenaamde prestatievelden beleid te ontwikkelen voor maatschappelijke ondersteuning; zij heeft hierin alle beleidsvrijheid zolang dit past binnen het wettelijke Wmo-kader. Voor prestatieveld 6 geldt echter een zorgplicht voor het gemeentebestuur, omschreven in artikel 4 van de Wmo. Dit prestatieveld gaat over het verlenen van individuele voorzieningen aan mensen die beperkt worden in hun zelfredzaamheid en in hun deelname aan de maatschappij. De regering heeft hiermee als doel, dat deze mensen door het krijgen van voorzieningen zoals een rolstoel of een scootmobiel kunnen meedoen aan en in de samenleving en niet aan de kant blijven staan. Dit sluit aan bij het doel van de Wmo: er voor zorgen dat iedereen, met of zonder beperkingen, kan meedoen aan de maatschappij.

In de beleidsregels heeft het college van burgemeester en wethouders specifieke richtlijnen omschreven op basis waarvan individuele voorzieningen verstrekt worden. Beleidsregels zijn organisatieregels en geen formele wettelijke regels. Besluiten op aanvragen voor individuele voorzieningen worden mede op basis van deze beleidsregels genomen. Het lijkt mij niet wenselijk dat dit gebeurt. Uitvoering van de Wmo (mede) op basis van organisatieregels past niet in de beginselen van onze democratische samenleving waarin formele wetten de norm stellen en niet de beleidsregels van de organisatie, die zijn opgesteld om een doelmatige uitvoering van de Wmo te bevorderen. Dit tast naar mijn mening de rechtspositie van de Nederlandse burger aan omdat hij of zij zich niet kan beroepen op de formele Wmo-regels.
Om de rechtspositie van de burger te verbeteren wil ik er voor pleiten, dat de door het gemeentebestuur vastgestelde Wmo-regels een (nog) duidelijker grondslag krijgen in de Wmo.

Het gemeentebestuur heeft binnen de zorgplicht de beleidsvrijheid om vast te stellen welke individuele voorzieningen verleend kunnen worden en onder welke voorwaarden dit gebeurt. Hierbij dient zij rekening te houden met het wettelijke kader in de Wmo: de persoonskenmerken en de individuele behoeften van de aanvrager van zo’n voorziening.
Eén van de voorwaarden voor verlening van een aantal individuele voorzieningen in gemeente De Bilt is een leeftijdsgrens. In de omschreven zorgplicht in de Wmo staat niet aangegeven dat het toekennen of afwijzen van een aanvraag afhankelijk is van de leeftijd van de aanvrager. De Wmo kent geen minimun- of maximumleeftijdsgrenzen.
Het stellen van een leeftijdsgrens voor het verlenen van individuele voorzieningen kan ertoe leiden dat de mensen die beperkingen ervaren in hun zelfredzaamheid en deelname aan de maatschappij, hierin op grond van hun leeftijd niet gecompenseerd worden door het gemeentebestuur. Onderscheid op leeftijd mag gemaakt worden wanneer hiervoor objectieve en redelijke gronden aanwezig zijn. Deze dienen een legitiem doel te hebben, waarbij sprake moet zijn van een passend en noodzakelijk middel om dit doel te bereiken. Deze zogenaamde rechtvaardigingsgronden zijn naar mijn mening niet of onvoldoende onderbouwd in de verordening en de beleidsregels van gemeente De Bilt. Dit maakt dat sprake is van een nadeel veroorzakende ongelijke behandeling in gelijke gevallen, en dat is discriminatie.

Naar mijn mening heeft het gemeentebestuur van gemeente De Bilt niet de vrijheid om een leeftijdscriterium te hanteren als voorwaarde voor toekennen of afwijzen van individuele Wmo-voorzieningen. Hiermee is het onderscheid op leeftijd, dat het college van burgemeester en wethouders van gemeente De Bilt maakt op grond van dit leeftijdscriterium, niet rechtmatig.