Samenvatting

Voor gebouwen hoger dan 70 meter zijn in Nederland geen specifieke eisen met betrekking tot brandveiligheid geformuleerd in de wet- en regelgeving. Op het gebied van de bouwtechnische brandveiligheid is er slechts een gelijkwaardigheid geëist in het Bouwbesluit. De gelijkwaardigheid in gerelateerd aan de brandveiligheid zoals die vereist is bij laagbouw. De eisen die aan de brandveiligheid bij hoogbouw worden gesteld zijn niet intergraal toepasbaar waardoor ze erg verwarrend zijn. Aangezien de ontwikkeling van hoogbouw sterk toeneemt wordt de vraag naar integrale wet- en regelgeving voor hoogbouw vanuit verschillende disciplines steeds groter. Het is voor een ontwerper of ontwikkelaar gunstig om in een vroeg stadium de risico`s te kunnen inventariseren en af te bakenen. De vrije interpretatie van de gelijkwaardigheid leidt bij de invulling tot objectieve uitkomsten. In de drie grote gemeenten, Rotterdam, Den Haag en Amsterdam is door de jaren heen veel hoogbouw ontwikkeld. De ervaring met hoogbouw is vertaald naar beleidsstukken die bestaan uit aanvullende eisen voor de brandveiligheid van hoogbouw. Met behulp van de aanvullende eisen kan de gemeente overtuigd worden van een gelijkwaardige brandveiligheid. Om aan vergelijkingsmateriaal te komen voor oplossingen van de brandveiligheid bij hoogbouw is ook gekeken naar de wetgeving en/of de uitwerking van hoogbouwprojecten in het buitenland. Zo ontstaat er breed referentiekader van verschillende visies en oplossingen op gebeid van brandveiligheid bij hoogbouw. De installaties die nodig zijn om de brandveiligheid bij hoogbouw garanderen bestaan uit systemen waar in Nederland al ervaring mee is. Bij hoogbouw worden de eisen aan deze systemen aangescherpt zodat de werking gegarandeerd is. De ervaring met hoogbouw en de oplossingen verschillen bij de drie Europese buurlanden Duitland, Engeland, België. Van deze landen die zijn bestudeerd loopt Engeland voor op het gebied ervaring met brandveiligheid bij hoogbouw, en is daardoor het meest interessant. Duitsland ligt ongeveer gelijk met Nederland, en België ligt het verst achter te opzichte van de andere landen. Voor expertise en alternatieve oplossingen is gekeken naar landen in Azië en Amerika waar veel meer ervaring is met hoogbouw. De meeste hoogbouw in Amerika dateert van voor de tachtiger jaren, terwijl de ontwikkeling in Azië pas na deze periode explosief is gestegen. De bouwkundige en installatietechnische oplossingen in Azië zijn daarom meer up-to-date. De brandveiligheid bij hoogbouw is daardoor verder ontwikkeld en Azië ligt dan ook ver voor op dit gebied in vergelijking met Amerika. Voor alternatieve mogelijkheden ten aanzien van evacuatie is gekeken naar de oplossingen zoals die in Azië worden toegepast. Van de meest interessante alternatieven is de toepasbaarheid in Nederland onderzocht. Van de evacuatie met liften en het toepassen van brandveilige verdiepingen is eveneens de haalbaarheid bekeken. De haalbaarheid van een veilige verdieping is bestudeerd door te kijken naar de verhouding tussen de oppervlakte aan extra opvangcapaciteit van een gewone vloer en de veilige verdieping. De relatie met de bezettingsgraad en de kosten zijn daarbij ook meegenomen. Een veilige verdieping zal alleen haalbaar zijn bij een hoge bezettingsgraad en als er onvoldoende opvangcapaciteit in de vluchttrappenhuizen aanwezig is. Op basis van de evacuatietijd is het evacueren met liften als ontruimingsconcept bij hoogbouw bij een hoge bezettingsgraad relatief snel haalbaar. Veel mensen zullen in geval van nood gebruik maken van de vluchttrappenhuizen. Dit heeft gevolgen voor zowel de ontruimingstijd als de financiële haalbaarheid. Bij het evacueren met liften zijn hoge kosten nodig om de bruikbaarheid tijdens brand te kunnen garanderen. In het onderzoek zijn deze kosten niet meegenomen. De haalbaarheid van de alternatieven zal per project verschillen en ook onderzocht moeten worden. Brandveilig wonen en werken in hoogbouw pagina 7 Bij alle ontruimingconcepten is het van belang dat er veel mee geoefend wordt zodat het rendement hoger wordt. Oefening met ontruiming heeft als voordeel dat de paniek tijdens een echte evacuatie kleiner is en er minder tijd voor nodig is. De brandveiligheidinstallaties die worden toepast moeten de gelijkwaardigheid bij hoogbouw garanderen. Dergelijke installaties worden bij andere gebouwen ook toegepast en de werking is daardoor goed getest. De uitbreiding van brand via de buitenlucht op grote hoogte is bij hoogbouw moeilijk vast te stellen. Er zijn veel variabele factoren die van invloed zijn op de brandontwikkeling. De hypothese dat brand op grote hoogte zich waarschijnlijk sneller via de buitenlucht zal uitreiden, moet daarom eerst getest worden bij TNO. De ontwikkeling van wind zal per project verschillen en zal daarom bij een onderzoekscentrum moeten worden onderzocht.