Samenvatting

Aanleiding
Door de maatschappelijke veranderingen (sneller, goedkoper, beter) is ook de manier van werken in de bouw veranderd. Dit heeft een aantal gevolgen voor het bouwbedrijf:
- door de veranderingen in benadering van het werk zijn er verschillen in “taal” ontstaan binnen het bouwbedrijf.
- Door een tekort aan bekwaam bouwplaatspersoneel is men gedwongen over te stappen op systeembouw.
- Technische kennis gaat verloren door de uitstroom van traditionele werknemers.

Door deze ontwikkeling zijn bouwbedrijven op te delen in twee soorten organisaties:
1. lerend: benadert de werkzaamheden vanuit het proces (breedte) en wordt ook aangestuurd vanuit het proces en de theorie.
2. traditioneel: benadert de werkzaamheden vanuit de techniek (diepte) en wordt ook aangestuurd vanuit de techniek en praktijk.

Hoe zal het bouwbedrijf zich in de toekomst ontwikkelen en hoe kunnen beide organisaties van elkaar leren?

Aanpak
Binnen het onderzoek is gebruik gemaakt van een theoretisch kader en informatie uit interviews. Aan de hand van deze gegevens is een analyse gemaakt van de verschillen tussen de organisaties en hun werkzaamheden in kaart gebracht.

Resultaten
De opmerkelijkste verschillen tussen de beide organisatie vormen zijn in onderstaande tabel weergegeven.
Traditioneel bedrijf Lerende organisatie
Aanpak werkzaamheden Wat moet er gebeuren? Hoe moet het gebeuren?
Plaats binnen het team Afhankelijk van taken. Afhankelijk van rollen
Prioriteiten Afhankelijk van het proces Afhankelijk van de gevraagde prestatie
Team sturing Directief Zelfsturend
Verantwoordelijkheden Afhankelijk van bevoegdheid Afhankelijk van bekwaamheid
Zelfontwikkeling Opwaartse mobiliteit op de hiërarchische ladder binnen de organisatie Zij- & opwaartse mobiliteit
Tabel S1 verschillen tussen beide organisaties

Als belangrijkste oorzaak van de ontwikkeling wordt gezien dat de (maatschappelijke) tendens dat er steeds minder bouwplaats-personeel is.

Als belangrijkste valkuilen worden opgemerkt:
- te weinig oog voor techniek binnen lerende organisaties,
- het houden van overzicht inde massa onderaannemers (bij lerende organisaties),
- de zelfstandigheid van de teams binnen de traditionele organisaties.

Aanbevelingen
Bouwbedrijven zullen zich in de toekomst meer gaan ontwikkelen in de richting van het lerende bouwbedrijf. Dit heeft voor een groot deel te maken met de instroom van schoolverlaters en hun opleiding. Die is ook steeds meer organisatorisch gericht. Belangrijk voor bedrijven die gaan omvormen is:
- gestructureerd Human Recources Management (HRM) beleid schrijven.
- investeren in communicatie.
- zelfstandig maken projectteams.
- juiste leider voor de soort organisatie.