Samenvatting

Voor de regio West-Brabant is vanuit de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) een onderzoek gedaan naar gezondheid onder één- tot elf jarigen. Hier kwam uit dat in West-Brabant 8% van de kinderen overgewicht had en 2% obesitas (GGD, 2017). Overgewicht onder kinderen houdt verband met hun voedingsgewoontes en bewegingspatronen. Voeding bestaat uit eten en drinken. In dit onderzoek wordt specifiek gekeken naar de vochtinname van kinderen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat suikerhoudende dranken een grote rol spelen bij gewichtstoename van kinderen (Qi, 2012). Om deze reden stimuleert Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) Roosendaal dat onder andere basisscholen een watertappunt plaatsen.

Momenteel is geen inzicht in het effect van de plaatsing van een watertappunt en welke aspecten van invloed zijn op het optimaliseren van dit effect. Daarom is in opdracht van JOGG Roosendaal onderzoek gedaan naar het implementatieproces en de effectiviteit van watertappunten die geplaatst zijn op basisscholen in Roosendaal. Hiervoor hebben drie basisscholen waarbij een watertappunt op school is geplaatst deelgenomen aan het onderzoek, te weten: basisscholen Klaverweide, Joseph en De Kroevendonk.

Het implementatieproces is onderzocht door middel van een beschrijvend onderzoek dat gericht is op procesevaluatie en effectmeting. Hiervoor is gebruik gemaakt van zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek door middel van een vragenlijst met open en gesloten vragen die verstuurd is naar acht respondenten van de onderzochte basisscholen die verantwoordelijk waren voor de plaatsing van het watertappunt.

Voor zowel Klaverweide, Joseph als De Kroevendonk geldt dat het plaatsen van een watertappunt op school een positieve bijdrage heeft geleverd aan het drinkgedrag van de leerlingen op school. Op alle drie de scholen wordt na de plaatsing meer water gedronken en zijn regels opgesteld rond drinken op school. Uit dit onderzoek is verder gekomen dat alleen het plaatsen van een watertappunt niet voldoende is. Er moet ook tijd worden gestoken in de stimulering van water drinken door bijvoorbeeld (gast)lessen over water, bidons uit delen en als leerkracht het goede voorbeeld geven. Hoe meer tijd er wordt gestoken in het stimuleren van water drinken in plaats van suikerhoudende dranken hoe groter het gewenste effect is.
De aanbeveling richting deze scholen is dan ook om water drinken in plaats van suikerhoudende dranken een terugkerend thema te laten worden binnen de lessencyclus. Verder is een aanbeveling om water drinken op te nemen in het beleid en de regels rondom drinken op school aan te scherpen. Hierdoor wordt toegewerkt naar alleen maar water drinken op school en wordt water drinken op de lange termijn de standaard.

De aanbeveling voor JOGG Roosendaal is een uitgewerkt implementatieplan voor de watertappunten op basisscholen in Roosendaal met bevorderende factoren.