Samenvatting

Door middel van een literatuurstudie is onderzoek gedaan de rollen die een e-tutor kan vervullen bij
het begeleiden van leer- en groepsprocessen binnen een discussieforum. In het empirisch onderzoek
zijn de mogelijke rollen en kenmerkende interventies in de vorm van een conceptinstrument
gevalideerd door het uitvoeren van een contextanalyse, een interview met een ervaren e-tutor en het
houden van een aantal proefcodeersessies. Dit heeft geresulteerd in een instrument die de rollen van
de e-tutor in drie categorieën onderbrengt. In de eerste categorie vertolkt de e-tutor de rollen van de
instructeur, organisator en vakexpert. In deze categorie treedt de e-tutor nog voornamelijk als docent
op en neemt hij een centrale positie in het leerproces van de student. In de tweede categorie treedt de
e-tutor op als stimulator van het samenwerkend leren. Zijn positie is naar de zijlijn geschoven en zal
proberen de studenten zelf op onderzoek te laten gaan. De student leert door in gesprek (discussie) te
gaan met medestudenten, zodat kennis, ervaring en ideeën uitgewisseld kunnen worden. In de laatste
categorie treedt de e-tutor op als manager van het groepsproces en het welbevinden van de
individuele student. De e-tutor probeert in deze rol een ‘community’ te creëren, waarin studenten zich
gerespecteerd en prettig voelen.
Het instrument is vervolgens getest op betrouwbaarheid en validiteit. De eerste resultaten tonen
aan dat het instrument redelijk betrouwbaar en valide is. In de toekomst zal het instrument op grotere
schaal getest moeten worden, zodat met meer zekerheid uitspraken gedaan kunnen worden over de
kwaliteit van het instrument.
Wanneer het instrument is doorontwikkeld zou het gebruikt kunnen worden door collega’s binnen
de opleiding die gebruik maken van discussiefora om het leer- en/of groepsproces te begeleiden.
Naast dat het instrument het handelen van de e-tutor in beeld brengt kan het ook gebruikt worden als
inspiratiebron voor collega’s die discussiefora willen gaan gebruiken bij het verzorgen van hun
onderwijs. Naast deze praktische mogelijkheden zou het instrument ook gebruikt kunnen worden bij
het beantwoorden van diverse vraagstukken ten aanzien van het begeleiden van leer- en
groepsprocessen binnen discussiefora. Zo zou het instrument bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden bij
een onderzoek naar de begeleidersrol van de e-tutor binnen een bepaald studietraject. Is er
bijvoorbeeld een relatie tussen de rol van de e-tutor en het studietraject van de groep studenten die hij
begeleidt? Biedt hij een andere vorm van begeleiding wanneer studenten deelnemen aan de Verkorte
opleiding en dus beschikken over een hoog opleidingsniveau, dan studenten binnen de reguliere
vierjarige opleiding. Daarnaast zou met het instrument onderzoek gedaan kunnen worden naar de
relatie tussen rol van de e-tutor en de kenmerken van een leertaak. Stimuleert de e-tutor het samenwerkend leren, wanneer studenten volgens de leertaak geacht worden samen te werken?