Samenvatting

Dit onderzoek gaat over de kennelijk onredelijk ontslagprocedure met de positie van de oudere werknemer van 55 jaar en ouder op de arbeidsmarkt. De aanleiding voor dit onderzoek is de voortdurende onduidelijkheid over de hoogte van de schadevergoeding nadat in de arresten Van de Grijp/Stam en Rutten/Breed korte metten is gemaakt met de kantonrechtersformule. Op 12 februari 2010 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in het Rutten/Breed-arrest en de zaak verwezen naar het hof 's-Hertogenbosch. Ook in de uitspraak van het hof 's-Hertogenbosch op 18 oktober 2011, is geen formule gehanteerd. Bovendien is de positie van de oudere werknemer actueel. Het komt vaak voor dat werknemers van 55 jaar en ouder in aanmerking komen voor een kennelijk onredelijk ontslag. In dit onderzoek wordt duidelijk gemaakt in welke gevallen er sprake is van een kennelijk onredelijk ontslag en zo ja, hoe een reële vergoeding bij de kantonrechter te bewerkstelligen is voor een oudere werknemer. Zo blijken de volgende uitgangspunten die de kantonrechters en gerechtshoven hanteren: opzegging en dienstverband, ander (passend) werk, financiële gevolgen van een opzegging en getroffen voorzieningen en financiële compensatie. De kantonrechters en gerechtshoven nemen vaak niet alle uitgangspunten mee bij de beoordeling, maar nemen één uitgangspunt als leidend. Ook oordelen de kantonrechters anders in situaties waarin bijvoorbeeld een outplacement of een voorziening is aangeboden. Bovendien blijkt uit de gevallen waarin een ontslag niet kennelijk onredelijk is bevonden, een slechte onderbouwing vaak de boosdoener is. Het beroep op het afspiegelingsbeginsel of een voorgewende of valse reden is in geen van de onderzochte gevallen geslaagd. Het beroep op het gevolgencriterium heeft meer kans van slagen wanneer er cijfers en onderbouwde argumenten worden aangehaald. Zo bekleedt de werknemer van 55 jaar en ouder een slechte positie op de arbeidsmarkt. De werkloosheidsduur voor een werknemer van 55 jaar en ouder is gemiddeld drie jaar en in 2011 werd slechts 2% van deze werknemersgroep aangenomen op openstaande vacatures. Daarnaast hebben werkgevers vooroordelen over oudere werknemers. De schade die werknemers lijden bij een ontslag bestaat uit: inkomensschade, pensioenschade en mogelijk, psychische schade. De meeste voorkomende berekeningswijze bij een kennelijk onredelijk ontslag, is het toekennen van een schadevergoeding ter aanvulling van de uitkering tot aan het laatstverdiende loon. Deze berekeningswijze wordt gevolgd door het schatten naar billijkheid. In slechts een aantal gevallen wordt de pensioenschade exact berekend.