Samenvatting

Sinds 1 juli 2008 is in Nederland de Wet voorwaardelijke invrijheidstelling van kracht. De Centrale Voorziening voorwaardelijke invrijheidstelling is belast met de uitvoering van de voorwaardelijke invrijheidstelling (v.i.). Nadat een veroordeelde in beginsel 2/3 van zijn vrijheidsstraf heeft ondergaan, begint de v.i. op de v.i.-datum. Wanneer de veiligheid van de samenleving niet of onvoldoende gewaarborgd kan worden, kan een vordering tot uitstel of achterwege blijven van de v.i. ingediend worden. Aan de v.i. zijn algemene en bijzondere voorwaarden verbonden. Als een veroordeelde tijdens de proeftijd de opgelegde voorwaarden niet naleeft, kan de v.i. geheel of gedeeltelijk worden herroepen.

Voorheen werden rechterlijke uitspraken veelal overgedragen op grond van de Wet overdracht tenuitvoerlegging strafvonnissen (WOTS). Op 1 november 2012 heeft de Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging vrijheidsbenemende en voorwaardelijke sancties (WETS) de WOTS vervangen binnen de EU-lidstaten, die de bijbehorende Europese kaderbesluiten 909 en 947, in hun nationale wetgeving hebben geïmplementeerd. De WETS kent het uitgangspunt van het beginsel van wederzijdse erkenning. Hierdoor is de uitvoerende lidstaat verplicht om de in de uitvaardigende lidstaat opgelegde sanctie ongewijzigd over te nemen (inclusief de regeling omtrent de v.i. en de bijbehorende verplichtingen).

De inwerkingtreding van de WETS heeft grote impact op de uitvoeringspraktijk van de huidige v.i.-regeling. Door de juridische en praktische kaders van de Wet voorwaardelijke invrijheidstelling, de WOTS en de WETS met elkaar te vergelijken, komen een aantal verschillen naar voren. Hierbij kan men denken aan afwijkende v.i.-data, proeftijden en verplichtingen. Ook wisselende bevoegdheden en verantwoordelijkheden van uitvoerende en adviserende rechtbanken maken aanpassingen in de uitvoeringspraktijk van de huidige v.i.-regeling noodzakelijk.