Samenvatting

In dit onderzoek ben ik op zoek gegaan naar een effectieve didactiche werkwijze voor het oplossen van contextsommen. Aanleiding hiervoor was een vraag vanuit de praktijkschool. Leerkrachten constateerden dat veel leerlingen moeite hadden met het juist oplossen van contextsommen. De school was op zoek naar een effectieve didactische methode waarmee de vaardigheden van de leerlingen op het gebied van het oplossen van contextsommen vergroot zouden kunnen worden. Dit onderzoek startte met de onderzoeksvraag: ‘Op welke didactisch verantwoorde wijze kan de vaardigheid van de leerlingen van groep 3 om contextsommen op te lossen het beste bevorderd worden?’ Om deze vraag van een antwoord te kunnen voorzien verdiepte ik mij allereerst in de theoretische achtergrond van de onderzoeksvraag. Zo heb ik me bezig gehouden met onderwerpen als contextsommen, de waarde van contextsommen, problemen bij het oplossen van contextsommen en didactische hulpmiddelen die ingezet kunnen worden bij het vergroten van de vaardigheden van de leerlingen bij het oplossen van contextsommen. Vanuit de theorie koos ik ervoor om de effectiviteit van één didactisch middel te testen. Het was namelijk niet mogelijk om alle drie de didactische hulpmiddelen te testen in zo’n kort tijdsbestek. Het didactische hulpmiddel ‘de vertaalcirkel’ leek me het meest passend bij het probleem van de leerlingen. Ik pastte mijn onderzoeksvraag aan. Deze werd als volgt: ‘Wat is het effect van de Vertaalcirkel op de vaardigheid van de leerlingen van groep om contextsommen op te lossen?’ Het praktijkonderzoek was te typeren als een ontwerpgericht onderzoek, namelijk het testen van een didactisch hulpmiddel op effectiviteit. Aan de hand van de CITO toets rekenen stelde ik een voormeting en een nameting op waarmee ik de effectiviteit van de vertaalcirkel zou kunnen meten. Het rekenonderwerp splitsen tot en met 12 stond centraal in de toetsen. Tussen de metingen in plande ik vier momenten van 25 minuten waarin ik werkte volgens de didactiek van de vertaalcirkel. Voorafgaand aan het werken met de vertaalcirkel had ik mij grondig verdiept in de werkwijze van de vertaalcirkel. Na het afnemen van de nameting verwerkte ik de gegevens. De resultaten van de metingen bracht ik onder in grafieken. Deze grafieken gaven een duidelijk beeld van het aantal vragen dat per leerling goed beantwoord was en het aantal keer dat een betreffende vraag uit de toets goed beantwoord was. Vanuit deze grafieken konden de gegevens geanalyseerd worden. De grafieken wezen uit dat de leerlingen gemiddeld gezien beter scoorden na het aanbieden van de vertaalcirkel dan voor het aanbieden van de vertaalcirkel. Zo was er een lichte stijging waar te nemen in het aantal vragen dat goed gemaakt werd tijdens de nameting. Ook bleek dat het aantal goed gemaakte vragen per toets gestegen was. Uit de gegevens kon een voorzichtige conclusie getrokken worden dat het aanbieden van de vertaalcirkel effectief geweest was. Toch bleek ook uit de gegevens dat hier twijfels bij gezet kunnen worden. Aanbeveling is dan ook om vervolgonderzoek te doen zodat in het vervolg betrouwbaardere conclusies getrokken kunnen worden. Het onderzoek is een verrijking geweest voor de ontwikkeling van mij als leerkracht. Middels dit onderzoek is mijn kennis over rekenen in contexten en de bijbehorende didactieken vergroot. Ook heb ik mijn didactiche kwaliteiten op het gebied van het werken met de vertaalcirkel kunnen uitbreiden. Ik heb de waarde ingezien van het werken op diverse handelingsniveaus bij de inzet van de vertaalcirkel.