Samenvatting

Enkele kinderen kunnen al lezen bij de start in groep 3, maar voor het merendeel van de kinderen begint dan het leesleerproces. Het leren lezen verloopt echter niet voor alle kinderen even gemakkelijk.
In dit praktijk onderzoek is antwoord gezocht op de vraag welke begeleiding zwakke lezers inhoudelijk gezien nodig hebben in fase 2 van het aanvankelijk lezen in groep 3 om hun directe woordherkenning te verbeteren, opdat meer leerlingen aan het eind van groep 3 de minimum einddoelstelling van AVI E3 kunnen halen.
Herhaald lezen van aansprekende teksten met ondersteuning en feedback heeft volgens recent wetenschappelijk onderzoek positieve effecten op tempo, woordherkenning en vloeiendheid, met name bij zwakke lezers. Er is tevens sprake van transfer naar andere teksten, waardoor het lezen zich meetbaar verder ontwikkelt.
Het veelvuldig geïsoleerd oefenen op woordniveau is niet effectief voor zwakke lezers en heeft daarnaast een negatieve invloed op leesplezier en motivatie.
Oefenen op woordniveau moet bij zwakke lezers in beperkte mate worden uitgevoerd en dienstbaar zijn aan het lezen van tekst, waarbij het schrijven van de oefenwoorden ondersteunend werkt.
Het meest opvallende aspect binnen het onderzoek is, dat de leesmethode Veilig Leren Lezen juist een uitbreiding van het oefenen op woordniveau aanbeveelt om directe woordherkenning bij zwakke lezers in fase 2 te bevorderen. Deze opvatting staat dus in schril contrast met de inzichten vanuit het literatuuronderzoek.
De uitkomsten van dit onderzoek zijn verwerkt in een plan van aanbeveling om het leesonderwijs met de leesmethode Veilig Leren Lezen voor de zwakke lezers in fase 2 van groep 3 onderwijsinhoudelijk effectiever en in hoge mate motiverend te maken.
In een van de voorstellen wordt gepleit voor een sterk gereduceerd aanbod van de oefeningen op woordniveau met de boekjes van Veilig en Vlot. Daarbij wordt tevens aangegeven op welke wijze oefenen op woordniveau zinvol is voor de zwakke lezers.