Samenvatting

De huidige samenleving mist een stukje betovering. Sprookjes, mythen, legenden, alles wordt gerationaliseerd. Overdreven gezegd wordt deze maatschappij gekenmerkt door individualisering en oppervlakkigheid. We kunnen naar mijn mening dus wel wat meer verbondenheid en verdieping gebruiken. In het christendom is deze onttovering ingezet door minimalistische theologen. Alles wat niet feitelijk kan worden vastgesteld wordt van de beleving afgeschaafd waardoor er een harde, koude kern overblijft. Er blijkt echter dat er juist veel behoefte is aan dat schaafsel. De kerk speelt hierbij een immer kleiner wordende rol. Religiositeit met geloof is niet meer aansprekend. Maar religiositeit zonder geloof kan volgens Koert van der Velde in de toekomst wel een grote rol spelen. Verbondenheid en verdieping kunnen weer een onderdeel worden als we open staan voor deze vorm van religiositeit. Het gaat er dan om dat er een gevoel is van onderdeel uitmaken van iets groters – iets raadselachtigs (transcendentie) en dat er een reden achter zit, dat de ervaring met een doel plaatsvindt (intentionaliteit).

Christelijke Scholengemeenschap Vincent van Gogh is een voorbeeld van een algemeen christelijke school die in deze maatschappij de christelijke identiteit opnieuw aan het beschrijven is. Die identiteit wordt niet meer ontleend aan de Bijbel of de leer van de kerken. Het fundament is niet meer dat de Bijbel het Woord van God is. De vraag die ik me heb gesteld is welke rol die religiositeit speelt in de identiteit van deze school en welke rol religiositeit zonder geloof zou kunnen spelen. De Bijbel kan bijvoorbeeld gebruikt worden als bron van verhalen, van levensgeschiedenissen die aan kunnen zetten tot dialoog. De basis is nu de omgang met elkaar met als belangrijkste waarden: naastenliefde, respect voor mens en natuur, vergevingsgezindheid en verantwoordelijkheidsbesef. Iemand die achter de identiteit van deze school staat, staat ook open voor levensvragen. Op deze manier kan een leerling 'worden wie hij bedoeld is te zijn'. In deze quote van de sectordirecteur havo/vwo klinkt ook de intentionaliteit door. Het algemeen christelijke karakter van de school is aldus verschoven naar algemeen religieus, met of zonder geloof in God.
De (christelijke) identiteit van CS Vincent van Gogh wordt vormgegeven in de omgang met elkaar, het vak godsdienst, de dagopening, de vieringen met Kerst en Pasen en in de eind 2013 opgeleverde nieuwbouw met kunst dat gebaseerd is op de schilder Vincent van Gogh. Door middel van een enquête heb ik onderzocht hoe de docenten van de locatie havo/vwo staan tegenover het christelijk geloof en religiositeit en tegenover de dagopening en de vieringen staan. Hier kwam uit dat de diversiteit onder de docenten groot is. De meeste docenten zijn minder bewust bezig met de identiteit van de school en religiositeit dan de leden van de directie. Ze staan echter grotendeels wel op een lijn met diezelfde directie als het gaat om dagopening en vieringen. De kloof die wellicht overbrugd kan worden bestaat uit een stukje bewustwording van de aanwezige religiositeit en het idee dat men in het algemeen met de neus in dezelfde richting staat. De authenticiteit van de docent wordt gewaardeerd en het 'leren leren, leren leven' van de leerling staat voorop.