Samenvatting

Op grond van artikel 1:377a lid 1 van het Burgerlijk Wetboek heeft ieder kind recht op omgang met zijn of haar ouders. Wanneer de ouders besluiten hun relatie te beëindigen, behoren zij afspraken te maken over het verdelen van hun zorg- en opvoedingstaken. Deze afspraken worden vastgelegd in een omgangsregeling. Een vastgestelde omgangsregeling dient altijd te worden nagekomen. In de praktijk blijkt dat in veel gevallen de verzorgende ouder de omgangsregeling niet nakomt en hierdoor de niet-verzorgende ouder geen omgang heeft met zijn of haar kind. De aanleiding voor dit onderzoeksrapport is gelegen in het feit dat de opdrachtgever, advocaat mevrouw mr. Klock, wordt geconfronteerd met de situatie dat het, ondanks een vastgestelde omgangsregeling, voor de verzorgende ouder mogelijk blijft de omgang tussen het kind en de niet-verzorgende ouder te blijven frustreren. Wanneer de omgangsregeling door de verzorgende ouder wordt gefrustreerd, en mediation geen uitkomst biedt, kunnen wettelijke dwangmiddelen worden toegepast om de omgangsregeling te bevorderen. Omdat de wet geen specifieke dwangmiddelen kent bij het frustreren van de omgangsregeling, is het van belang dat de opdrachtgever wordt geadviseerd over welke dwangmiddelen in welke situatie het best kunnen worden ingezet. Het doel is dat mevrouw Klock dat advies kan meenemen in de advisering richting de cliënt.

De centrale vraag in dit onderzoeksrapport is: ‘Wat kan advocaat mr. Klock haar cliënten adviseren bij het inzetten van juridische middelen om de omgangsregeling, die door de verzorgende ouder wordt gefrustreerd, te bevorderen blijkens wet- en regelgeving en jurisprudentieonderzoek?’

Aan de hand van het bestuderen van literatuur, wet- en regelgeving en jurisprudentie is een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke juridische middelen en naar het oordeel van de rechter over het toepassen van deze juridische middelen. Het resultaat van dit onderzoek is dat het oordeel van de rechter in verschillende situaties wordt verduidelijkt. Na het analyseren van de jurisprudentie kan geconcludeerd worden dat de dwangsomveroordeling de meest effectieve manier is om de verzorgende ouder te dwingen medewerking te verlenen aan de omgangsregeling. De reden om een dwangsom eerder toe te wijzen dan de andere dwangmiddelen, heeft te maken met het feit dat dit juridisch middel weinig impact heeft op het kind. Aan het einde van dit onderzoek is een aantal aanbevelingen geformuleerd om de cliënt op een goede wijze te adviseren over de mogelijke dwangmiddelen. De opdrachtgever wordt geadviseerd om gebruik te maken van bijgevoegd formulier, waarin de mogelijke dwangmiddelen staan beschreven. Daarnaast is het advies aan de opdrachtgever om bij de intake van de cliënt gebruik te maken van het bijgevoegd formulier met gedragsregels om de kansen gedurende de procedure te vergroten. Ten slotte wordt geadviseerd om tevens gebruik te maken van de bijgevoegd checklist, waarin de beoordelingsfactoren van de rechters naar voren komen. Met behulp van deze checklist kan snel worden achterhaald welk dwangmiddel in die desbetreffende situatie het beste kan worden ingezet.