Samenvatting

Het afstudeeronderzoek richtte zich op de uitwerking van een afvalkuil op de voormalige vliegbasis Eindhoven. De opgraving van afvalkuilen uit de Tweede Wereldoorlog was een complex proces, beïnvloed door diverse factoren zoals wetgeving, amateurarcheologen en interdisciplinair onderzoek. Het gebruik van interdisciplinair onderzoek als methode, uitgevoerd door archeologen en OCE-deskundigen, minimaliseerde het informatieverlies binnen deze vondstcontexten. De Fliegerhorst Eindhoven Research Group, FERG ervoer deze beperkingen niet bij de afgraving en verzameling van vondsten uit de afvalkuil op vliegbasis Eindhoven en droeg het onderzoek over aan gemeente Eindhoven vanwege de actualisatie van het archeologiebeleid. Aangezien gemeente Eindhoven niet de capaciteit had om deze afvalkuil uit te werken, ontstond er een afstudeeropdracht.

Deze afvalkuil bevond zich op vliegveld Welschap in Eindhoven. Dit vliegveld maakte van Eindhoven een strategisch belangrijke stad voor zowel de Duitsers als de geallieerden. De Duitsers gebruikten het als militair vliegveld, essentieel voor hun oorlogsinspanningen. Hierdoor werd het vliegveld een doelwit van geallieerde bombardementen, wat resulteerde in talloze bomkraters die het terrein onbruikbaar maakten. Het onderzoeksobject van dit afstudeeronderzoek was waarschijnlijk een bomkrater die later met afval werd gevuld, vermoedelijk afkomstig van het bewoningsgebied op Sliffert. Deze bomkrater ontstond waarschijnlijk tijdens het Amerikaanse bombardement van 5 juli 1944, waarbij B-17-bommenwerpers 500 lbs brisantbommen gebruikten. Na de verovering van het vliegveld begonnen de geallieerden met egalisatiewerkzaamheden van de bomkraters, waarvoor de geallieerden afval van het vliegveld gebruikten, waardoor afvalkuilen ontstonden.Deze afvalkuil leverde 1.478 vondsten op, ingedeeld in zes vondstcategorieën—van groot naar klein: keramiek, metaal, glas, kunststof, leer en bot. Vooral keramiek en glas waren voorzien van productiejaartallen en merktekens, waardoor ze konden worden gedateerd op de periode van de Tweede Wereldoorlog. Het grote aantal vondsten maakte het noodzakelijk om selectiecriteria op te stellen voor de verdere uitwerking. Hierbij werd inspiratie gehaald uit eerdere archeologische onderzoeken naar afvalkuilen uit de Tweede Wereldoorlog, wat resulteerde in drie selectiecriteria: compleetheid, identiteit en representativiteit. Op basis van deze criteria werden 359 vondsten geselecteerd voor verdere uitwerking. Dit leidde tot een project waarin vrijwilligers met uiteenlopende interesses konden bijdragen aan de analyse en verwerking van de vondsten. De gezamenlijke uitwerking—bekend als ‘community archaeology’—werd door de vrijwilligers als een positief aspect van het project ervaren. Deze vorm van publieksdeelname bood, naast educatie, beleefbaarheid en digitale methodes, een waardevolle mogelijkheid om de archeologische vondsten op een bredere manier te presenteren.