Samenvatting

Speelgoed als middel in de opvoeding van kinderen is voor de auteur al lange tijd een interessant onderwerp, wat daarmee de directe aanleiding is voor dit onderzoek. Pas in de afgelopen decennia is er binnen de archeologische wereld meer aandacht gekomen voor speelgoed en kinderen. Daarom valt er nog veel over te onderzoeken. Deze scriptie gaat over houten speelgoed in de 17e eeuw: in welke vormen het voorkwam, wie ermee speelde, hoe het werd gemaakt en of het inzichten kan geven in de samenleving tijdens de Gouden Eeuw. Uit deze periode zijn veel archeologische vondsten van speelgoed bekend. De hoofdvraag luidt: In hoeverre geven archeologische vondsten van houten speelgoed uit de 17e eeuw in Nederland inzichten in de toenmalige samenleving?
De twee belangrijkste onderzoeksmethoden waren literatuuronderzoek en kunsthistorisch onderzoek. Data is verzameld uit archeologische en historische literatuur en uit kunsthistorische bronnen. Daarnaast zijn archeologische vondsten van 17e -eeuws houten speelgoed opgezocht in rapporten, verslagen en artikelen via Archis, DANS, Onroerend Erfgoed en tenslotte ook in archeologische depots. De 171 zo geïnventariseerde vondsten zijn allemaal gedocumenteerd in een catalogus.
Hoewel de inventarisatie in dit onderzoek wellicht niet representatief is voor heel Nederland, kan dus geconcludeerd worden dat speelgoed mogelijk veel verteld over de 17e eeuw. Het weerspiegelt bijvoorbeeld de verschillen tussen jongens en meisjes, rijk en arm, en de houding van de samenleving ten opzichte van kinderopvoeding. Daarnaast sluit het aan bij periodes van oorlog en politieke onrust en periodes van economische voorspoed. Om meer zekerheid te krijgen over al deze verbanden en om verdere inzichten te verkrijgen, is vervolg onderzoek nodig met een groter aantal speelgoedvondsten.