Samenvatting

Van september tot en met december van het jaar 1994 heeft het Centrum voor Archeologie een opgraving uitgevoerd bij boerderij De Sneul in de Amersfoortse wijk Nieuwland. Vanwege tijd- en geldgebrek is deze opgraving nooit volledig uitgewerkt. Tijdens deze opgraving werd een groot rond spoor (spoor F20) ontdekt. In dit spoor zijn 3550 scherven keramiek aangetroffen, die voor dit afstudeeronderzoek zijn uitgewerkt.

Het Centrum van Archeologie hoopt meer duidelijkheid te creëren over het bestaan van de voorgangers van boerderij De Sneul, door een begin te maken met de uitwerking van de opgraving. Uit historische bronnen is bekend dan de eerste vermelding van De Sneul uit 1293 komt, maar archeologisch bewijs in de vorm van een huisplattegrond is tijdens de opgraving niet aangetroffen. Met de uitwerking van de keramiek uit het onderzochte spoor, verwachtte het CAR om archeologische aanwijzingen te vinden voor het bestaan van de voorgangers van de huidige boerderij. Deze aanwijzingen zijn aangetroffen in de vorm van melkteilen en -testen van grijs- en roodbakkend aardewerk uit de 13e tot en met de 15e eeuw. Deze voorwerpen werden gebruikt om de room van de melk te scheiden. De aanwezigheid van deze voorwerpen wijst op agrarische activiteiten in deze periode.

Naast een grote hoeveelheid grijs- en roodbakkend aardewerk is er ook kogelpotaardewerk, steengoed, witbakkend aardewerk, Maaslands aardewerk, Hafnerwaar, Pingsdorf, blauwgrijs aardewerk, faience en Dieburg-aardewerk aangetroffen. Het vondstcomplex is gedateerd van 1200 tot en met 1650. Veel van de aangetroffen voorwerpen zijn toe te wijzen aan een standaard huisraad, zoals grapen, kannen en borden. Er zijn echter ook enkele voorwerpen gevonden die wijzen op een hogere welvaart. Er zijn verscheidene vetvangers gevonden die direct te linken zijn aan de consumptie van vlees en vis. Ook is een fragment van een tegelkachel gevonden, wat deze hypothese ondersteund.

Het onderzochte spoor is tijdens de opgraving als poel geïnterpreteerd. De bestudering van de velddocumentatie heeft echter een andere interpretatie opgeleverd. Spoor F20 heeft tot ongeveer de 15e eeuw vermoedelijk dienstgedaan als drenkkuil. Daarna is de kuil gedempt en is het grootste gedeelte van het onderzochte vondstmateriaal waarschijnlijk gebruikt als dempingmateriaal. Een harde conclusie over de functie van F20 bleef uit.

Op basis van de onderzochte vondsten kan er gesteld worden dat de verwachting van het CAR in zekere in zin klopt. Er zijn enkele vondsten gedaan die erop wijzen dat er vanaf de 13e eeuw tot aan de 15e eeuw veeteelt op het plangebied heeft plaatsgevonden, maar er is geen bewijs gevonden dat na de 15e eeuw ook agrarische activiteiten hebben plaatsgevonden. Het is echter lastig om op basis van slechts één materiaalsoort (de onderzochte keramiek) uit één enkel spoor een duidelijke uitspraak te doen over een hele vindplaats. Daarom wordt het CAR geadviseerd om de volledige opgraving uit te werken.