Samenvatting

In de afgelopen jaren is het aantal aanmeldingen binnen de jeugdverslavingszorg afgenomen. Dit terwijl er geen redenen zijn om aan te nemen dat het gebruik onder jongeren is gedaald. Eerder onderzoek richtte zich op de factoren die volgens interne en externe professionals bijdragen aan deze afname. Hieruit kwamen de factoren: Decentralisatie, normalisering van gebruik, het stigma op gebruik en de samenwerking tussen eerste- en tweedelijnszorg. Uit dit onderzoek ontstond het advies om ook te kijken welke factoren jongeren volgens de jongeren zelf bijdragen aan de afname in aanmeldingen. Veel jongeren komen namelijk pas laat in beeld bij Verslavingszorg Noord Nederland (VNN).

Dit onderzoek geeft antwoord op de hoofdvraag: “Hoe kan VNN jongeren met verslavingsproblematiek in een zo vroeg mogelijke fase in zorg krijgen vanuit het perspectief van jongeren zelf?". Om antwoord te geven op deze onderzoeksvraag is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd. Hier is voor gekozen, zodat er diep kan worden ingegaan op de ervaringen van de jongeren zelf. Het persoonlijke verhaal van de jongeren staat hierin centraal.

Uit de interviews kwamen een aantal interessante inzichten. Ten eerste geven veel jongeren aan dat gebruik in hun omgeving veel wordt genormaliseerd. Daarnaast gaven veel jongeren aan dat zij een vertekend beeld hadden over wat verslaving en verslavingszorg inhield. Het stereotype beeld van verslaafden en de verslavingszorg als enkel een kliniek kwam hierin terug. Veel jongeren konden zich hier niet in herkennen. Dit droeg er onder andere aan bij dat zij pas laat in konden zien dat zij verslaafd waren. Daarnaast gaven veel jongeren aan dat zij wel verschillende signalen van hun verslaving hebben laten zien, maar dat deze vaak pas laat werden opgemerkt door hun omgeving. In veel gevallen wist de omgeving niet hoe zij hier op de juiste manier mee om kon gaan.

Toen werd gevraagd of VNN jongeren op een eerder moment had kunnen bereiken, gaven veel jongeren aan te verwachten dat dit niet succesvol zou zijn geweest. De jongeren vertelden dat zij het dieptepunt nodig hadden om hulp aan te willen nemen. Daarnaast was de erkenning van de verslaving vaak nog niet aanwezig op een eerder punt in de verslaving.

Uit de interviews zijn een aantal suggesties naar voren gekomen waarvan jongeren denken dat deze kunnen helpen om jongeren eerder de erkenning te kunnen geven van hun verslaving of die kunnen helpen het algehele proces bij VNN minder spannend te maken. Dit zijn het inzetten van ervaringsdeskundigen, campagnes via sociale media om het stigma op verslaving te helpen verminderen en voorlichtingen geven aan ouders in hoe zij met de verslaving om kunnen gaan.