Samenvatting

Voor de afronding van de opleiding tot tolk Nederlandse Gebarentaal (NGT) - Nederlands is onderzoek gedaan naar het metaforisch taalgebruik in de NGT, een onderwerp dat vooralsnog beperkt onderzocht is. Als toekomstig tolk acht ik het essentieel om deze kennis te ontwikkelen en toe te passen in de beroepspraktijk. De hoofdvraag van dit onderzoek luidt: In welke vorm komt metaforisch taalgebruik voor in de Nederlandse Gebarentaal?
Hoewel er weinig literatuur bestaat over metaforen in de NGT, zijn er relevante verbanden gevonden met studies naar metaforisch taalgebruik in andere gebarentalen. Uit het literatuuronderzoek bleek dat metaforen in gebarentalen anders worden gevormd dan in gesproken talen, maar dat ze dezelfde focus hebben op de figuurlijke betekenis, in plaats van de letterlijke betekenis. Het onderzoek van Taub (2001) over metaforen in de Amerikaanse Gebarentaal (ASL) vormde het uitgangspunt van mijn praktijkonderzoek. Taub gebruikte een analysemethode gebaseerd op double mapping-schema's, waarbij iconische en metaforische mappings worden gecombineerd. Er zijn vijf door Taub geïdentificeerde metaforen geselecteerd om metaforisch uitingen uit de NGT te vinden. De metaforische uitingen zijn geworven door fragmenten van het Corpus NGT (Crasborn et al., 2020) te bestuderen. Deze uitingen zijn vervolgens uitgewerkt en op papier gezet. De vijf metaforen bleken nauw aan te sluiten bij metaforische structuren in de NGT. Dit leverde bewijs dat deze metaforen ook in de NGT voorkomen, wat bevestigt dat onze gebarentaal rijk is aan metaforische taalgebruik.
Met dit onderzoek is een eerste aanzet gegeven tot het toegankelijk maken van theoretische en inhoudelijke kennis over het gebruik van metaforen in de NGT. Daardoor wordt er bijgedragen aan de
ontwikkeling van dit kennisgebied en de verdere professionalisering binnen de tolkpraktijk.