Samenvatting

Verduurzaming is een belangrijk thema binnen de melkveehouderij. Om de veehouders van de toekomst te helpen aan kennis over verduurzaming, wordt een serious game ontwikkeld. Onderdeel hiervan is een lijst met maatregelen die scoren op de basisprincipes veerkracht, volhoudbaarheid en toekomstbestendigheid."Wat is het effect van tien uiteenlopende maatregelen ter bevordering van de verduurzaming op melkveehouderijen op relevante indicatoren voor toekomstbestendigheid, vertaald naar informatie voor een serious game?". Vier aandachtsgebieden met vier indicatoren vormen samen een waardering van de basisprincipes. Dit zijn: financieel (kosten, opbrengsten, arbeid, investeringssom); milieu (water, ammoniak&stikstof, CO2, biodiversiteit); maatschappelijk (privé, imago, omgevingswaarde, productwaarde); dierenwelzijn (normaal gedrag, goede gezondheid, goede voeding, goede huisvesting). Vervolgens is er een lijst met 34 verduurzamingsmaatregelen op bedrijfsniveau opgesteld. Met een multi-criteria analyse (MCA) is elke maatregel gewaardeerd voor elke indicator. Waarderingen zijn ingewogen per maatregel, en zo komen er zestien lijsten met waarderingen. De resultaten van de waarderingen zijn ingevoegd in de MCA en er is een score gegeven aan de maatregel. Hierdoor heeft de maatregel een netto score in totaal en per aandachtsgebied.De volgende maatregelen zijn het hoogst gewaardeerd:• Toepassen weidegang;• Deelname aan lichte zuivelconcepten;• Groenbemester zaaien;• Natuurvriendelijke oever aanleggen;• Langjarig grasland;• Productief kruidenrijk grasland (PKG) aanleggen.De volgende maatregelen zijn het laagst gewaardeerd:• Recreatietak of boerderijwinkel opzetten;• Aanwenden compost op het land;• Verhogen aandeel vers gras (stalvoeren);• Gebruik van groene brandstof.