Samenvatting

Aan het eind van de negentiende eeuw en in de twintigste eeuw is langs de Valkenburgerweg in Heerlen een Romeins grafveld opgegraven. Het grafveld is echter nooit uitgewerkt. De uitwerking levert kennis op over de ontwikkeling van één van de vier grafvelden van Coriovallum. Daarnaast geeft de uitwerking kennis over de ligging van het grafveld, wat in Heerlen belangrijk is voor ruimtelijke ontwikkelingen. Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is het opstellen van een specifiekere archeologische verwachting voor het westelijke Romeinse grafveld. Deze verwachting gaat over de omvang van het grafveld, over de status van de individuen, de datering van het grafveld en over waar eventueel nog graven te verwachten zijn. De hoofdvraag van het onderzoek is: Welke meer specifieke archeologische verwachting is op te stellen voor het westelijke Romeinse grafveld in Heerlen op basis van onderzoek naar aardewerk uit al bekende graven?
Alle informatie uit de documentatie heeft geleid tot het kunnen aanwijzen van 28 locaties. Het exacte aantal graven is niet bekend, maar het om tenminste 45 graven. Het grafveld is ongeveer een kilometer lang en verschilt in breedte tussen de 270 en de 130 meter. Het westelijke deel van het grafveld valt in de midden Romeinse tijd. In het oostelijke deel komen graven voor uit de hele Romeinse tijd. In de graven zijn niet veel grafgiften aangetroffen, het graf met de meeste bijgiften bestaat uit acht vondsten. De vondsten bestaan uit aardewerk, glas en metaal. De oorspronkelijke functies van het aardewerk zijn tafelwaar, schenkgerei en gebruiksaardewerk. Deze categorieën hebben te maken met voedsel of voedselbereiding. Kennelijk werd gedacht dat de doden dezelfde behoeften hebben als de levenden. Door het geringe aantal grafgiften per graf en het feit dat vrijwel alleen aardewerk is aangetroffen, lijkt het erop dat het westelijke grafveld een grafveld voor de middenklasse was.
Door de bouw van huizen zijn grote delen van het grafveld verstoord. In veel gevallen zijn de vondsten uit de graven wel verzameld. De locaties waar huizen gebouwd zijn hebben een lage verwachting, omdat de graven daar vergraven of verstoord zijn. Enkele delen langs de Valkenburgerweg zijn nog onbebouwd. Deze locaties hebben een hoge verwachting. De locaties met een middelhoge verwachting zijn de gebieden waarbij in de buurt gebouwd is, bijvoorbeeld de tuinen van de huizen. Mogelijk liggen hier nog graven, maar deze kunnen ook verstoord zijn bij de bouw van een huis, wanneer de grond genivelleerd moest. Ook de graflocaties hebben een middelhoge verwachting. Er zijn immers al graven gevonden, maar het gaat om grotere gebieden, waarin de exacte locatie van het graf onbekend is. De mogelijkheid voor meer graven moet daarom opengehouden worden.