Samenvatting

Nederland kent een grote hoeveelheid aan maatschappelijk vastgoed, namelijk circa 84 miljoen m2. Meer dan de totale hoeveelheid kantoor- en winkelvoorraad tezamen. Nederlandse gemeenten bezitten circa 42 miljoen m2 maatschappelijk vastgoed, de helft van de totale voorraad. De verwachting is dat in de aankomende tien tot twintig jaar een deel van het maatschappelijk vastgoed zijn maatschappelijke functie zal verliezen, ongeveer 20 miljoen m2.
 
Als gevolg van demografische ontwikkelingen, veranderende behoeftes, nieuwe regelgeving (decentralisaties in het sociaal domein) en Rijksbezuinigingen moeten gemeenten meer taken uitvoeren met minder geld. Gemeenten zijn door bovenstaande ontwikkelingen tot inzicht gekomen dat gemeenten te veel maatschappelijk vastgoed in eigendom hebben. Om tot kostenbesparingen te komen stoten diverse gemeenten al maatschappelijk vastgoed af. Uit onderzoek van VNG en Royal HaskoningDHV blijkt dat 84% van de gemeenten maatschappelijk vastgoed wil afstoten om de bezuinigingen op te vangen. De gemeente Kaag en Braassem is ook een van de gemeenten die maatschappelijk vastgoed wil afstoten door voornoemde ontwikkelingen. Hierdoor wil deze gemeente inzicht hebben in welk maatschappelijk vastgoed precies afgestoten of behouden moet worden. Hierbij dienen het beleid en vastgoedstrategie van deze gemeente als uitgangspunt gehanteerd te worden. Dit heeft geleid tot de volgende hoofdvraag voor dit onderzoek:
 
 
Op welke wijze kan middels een multicriteria analyse aan de gemeente Kaag en Braassem inzicht worden verschaft welk maatschappelijk vastgoed afgestoten of behouden moet worden op basis van het beleid en vastgoedstrategie?
 
 
Doordat de hoofdvraag te complex is om in een keer te beantwoorden zijn vier deelvragen opgesteld:

Wat wordt verstaan onder maatschappelijk vastgoed?
Wat is het beleid van de gemeente Kaag en Braassem op gebied van het sociaal domein?
In hoeverre is het beleid van de gemeente Kaag en Braassem van toepassing op maatschappelijk vastgoed?
Welk maatschappelijk vastgoed van de gemeente Kaag en Braassem dient aan de hand van een toetsing aan het beleid en vastgoedstrategie middels een MCA afgestoten of behouden te worden?

Door de voornoemde deelvragen te beantwoorden kan uiteindelijk een beantwoording plaatsvinden op de hoofdvraag.
 
Allereerst is in dit onderzoek inzichtelijk gemaakt wat verstaan wordt onder maatschappelijk vastgoed. Dit is gedaan door soorten maatschappelijk vastgoed te beschrijven en meerdere definities van diverse organisaties en personen in kaart te brengen. Op basis hiervan is vervolgens een definitie van maatschappelijk vastgoed geformuleerd. Deze formulering luidt:
Vastgoed dat gefinancierd wordt in de vorm van eigendom waarbij het maatschappelijk of commercieel rendement kent, ten dienste staat van de samenleving waarbij maatschappelijke diensten worden verleend aan burgers en beschikt over een verblijfsfunctie als publieksfunctie op het gebied van onderwijs, welzijn, zorg, sport, recreatie of religie.
 
Vervolgens is het beleid van de gemeente Kaag en Braassem op gebied van het sociaal domein inzichtelijk gemaakt. Dit beleid heet de MAG 2017-2020. Doordat de opdrachtgever tevens graag inzichtelijk wil hebben in hoeverre trends en ontwikkelingen en beleidsontwikkelingen zijn opgenomen in dit beleid, zijn deze twee ontwikkelingen in kaart gebracht. Trends en ontwikkelingen zijn in kaart gebracht aan de hand van de DESTEP-methode. Beleidsontwikkelingen zijn in kaart gebracht aan de hand van ontwikkelingen die ontstaan zijn door de decentralisaties in het sociaal domein. Deze twee ontwikkelingen zijn vervolgens getoetst aan de MAG 2017-2020. Middels deze toetsing is inzichtelijk gemaakt in hoeverre de twee