Samenvatting

In dit onderzoek is overzichtelijk gemaakt welk beleid van invloed is op de politieke haalbaarheid van een herbestemmingsplan. Voor het onderzoek is de volgende probleemstelling gedefinieerd: ‘’Welk overzicht van duurzaamheidsaspecten definieert het begrip duurzaamheid waarbij de politieke haalbaarheid van de herbestemming van karakteristieke boerderijen tot woningen in de regio Twente kan worden vergroot?’’
Het onderzoek bestaat uit een theoretisch- en praktisch kader. Het theoretische kader betreft de definiëring van de begrippen boerderijen, karakteristiek, woningen, regio Twente, politieke haalbaarheid, planologische procedures, duurzaamheid en duurzaamheidsaspecten en vormt de basis voor het opstellen van een overzicht met herbestemmingsbeleid en duurzaamheidsaspecten. Het overzicht moet inzichtelijk maken wat de invloed van herbestemmingsbeleid en duurzaamheidsaspecten is op de politieke haalbaarheid van een herbestemmingsplan.
Het verduurzamen van vastgoed wordt steeds belangrijker. De doelstelling van de Nederlandse overheid is dat al het vastgoed in Nederland in 2050 energieneutraal is. Om de doelstelling te behalen is het belangrijk dat woningen verduurzaamd worden. Niet alleen nieuwbouwwoningen, maar ook woningen die ontstaan door herbestemming (van bijvoorbeeld agrarisch vastgoed).
Voor het duurzaam herbestemmen van agrarisch vastgoed is gemeentelijk beleid opgesteld. Het duurzaam herbestemmen van agrarisch vastgoed heeft betrekking op herbestemmingsbeleid en duurzaamheidsbeleid. Veel gemeenten hebben wel een uitgewerkt herbestemmingsbeleid, vaak in de vorm van het VAB beleid en het Rood voor Rood beleid. Maar gemeenten hebben (vaak) nog geen uitgewerkt duurzaamheidbeleid, omdat duurzaamheid nog geen onderdeel is van herbestemmingsbeleid.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Eeckhof.  Eeckhof is een adviesbureau dat zich bezighoudt met vraagstukken op het gebied van landbouw, plattelandsontwikkeling en dorpsontwikkeling. Eeckhof werkt aan een leefbare omgeving waarin mensen fijn kunnen wonen, werken en waar ruimte is voor recreatie en toerisme. Eeckhof geeft onder andere advies aan initiatiefnemers over de integratie van aspecten in herbestemmingsplannen, waardoor de politieke haalbaarheid van die plannen vergroot kan worden.
Het onderzoek is gericht op het, in een vroeg stadium van het herbestemmingsproces, geven van advies aan de initiatiefnemer over de politieke haalbaarheid als karakteristieke boerderijen herbestemd worden tot woningen. In dit vroege stadium is duurzaamheid veelal nog een ‘vaag’ begrip en op meerdere manieren in te vullen en vorm te geven. Eeckhof hoopt dat door middel van dit onderzoek duidelijk wordt wat gemeenten verstaan onder ‘duurzaamheid’ in dit vroege stadium. Aan de hand van het onderzoek is een beroepsproduct in de vorm van een overzicht opgesteld. Vervolgens kan aan de hand van het overzicht een indicatie worden gegeven of en hoe een plan politiek haalbaar is, in relatie tot de integratie van duurzaamheidsaspecten.
Ten behoeve van het onderzoek is de probleemstelling opgedeeld in deelvragen om het onderzoek overzichtelijker te maken. Allereerst zijn de begrippen boerderijen, karakteristiek, woningen, herbestemmingsproces en regio Twente gedefinieerd. Vervolgens is in kaart gebracht wat wordt verstaan onder politieke haalbaarheid en zijn de verschillende planologische procedures beschreven en toegelicht waardoor herbestemming van agrarisch vastgoed mogelijk is. Tot slot is het begrip duurzaamheid gedefinieerd en is beschreven wat duurzaamheidsaspecten zijn. Met de vrijgekomen informatie uit dit theoretische kader is een overzicht met herbestemmingsbeleid en duurzaamheidsaspecten opgesteld. Dit overzicht is vervolgens getoetst in de praktijk aan de hand van half gestructureerde interviews met ambtenaren van de afdelingen RO (ruimtelijke ordening)