Samenvatting

Er is sprake van een toename van dakloosheid in Nederland. Dit blijkt onder andere uit een onderzoek van het CBS (2019). Zo is gebleken dat in de periode van 2009 tot en met 2018 er een verdubbeling van het aantal daklozen heeft plaatsgevonden. Uit onderzoeken van Van Everdingen (2016) en van de Rekenkamer Den Haag (2018) blijkt tevens dat meer dan de helft van de daklozen al eens eerder dakloos is geweest. Ook de Herberg ervaart dat er met enige regelmaat cliënten uitstromen en vervolgens weer terugkeren naar de Herberg. Zij hebben echter niet duidelijk in beeld hoe groot deze groep recidiverende cliënten is en waarom het deze cliënten niet lukt om duurzaam uit te stromen. Door middel van dit onderzoek zal er een beter beeld worden geschetst van deze groep daklozen. De hoofdvraag, ook wel probleemstelling genoemd, luidt als volgt: “Om welke redenen verblijven voormalig cliënten van de Herberg na uitstroom weer opnieuw bij de Herberg als gevolg van dakloosheid?”
 
Om een antwoord te kunnen geven op de probleemstelling is er zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek uitgevoerd. Het literatuuronderzoek in het theoretisch kader bevat theorie met betrekking tot het begrip dakloosheid, de oorzaken van dakloosheid en de oorzaken van de recidive van dakloosheid. Voor het onderzoek van de eerste onderzoeksvraag is er gebruikgemaakt van een kwantitatieve onderzoeksmethode door middel van dataverzameling. Voor het onderzoek van de tweede en derde onderzoeksvraag is gebruik gemaakt van een kwalitatieve onderzoeksmethode door middel van interviews met cliënten, medewerkers en andere organisaties.
 
Uit de resultaten is naar voren gekomen dat de groep recidiverende daklozen zich kenmerkt door een complexe, veelvoudige problematiek waarin vaak de verkeerde sociale omgeving en psychische problematiek in combinatie met middelengebruik voorkomt. Zorgpersoneel constateert dat er een soort ‘verharding’ van die doelgroep plaatsvindt.
 
Uit de conclusie blijkt dat in en buiten de Herberg men snel gewend raakt aan het daklozenwereldje en aan het groepsverband van de woonvorm. Hoe langer iemand bij de Herberg verblijft, hoe moeilijker het voor iemand is om uit te stromen naar een zelfstandige woning. Vaak ervaren ex-daklozen eenzaamheid die ze proberen weg te halen door omgang met de bekende, maar vaak verkeerde, sociale contacten.
 
Vooral de groep daklozen waarbij psychische problematiek in combinatie met verslaving speelt, is moeilijk te plaatsen in andere zorginstellingen. De meeste zorginstellingen sluiten niet volledig aan op de complexiteit van de problematiek die er vaak speelt. Hierdoor is dit een groep die vaak buiten de boot valt en waar medewerkers van de Herberg moeilijk een geschikte plek voor kunnen vinden.
 
Op basis van de conclusie in het vijfde hoofdstuk zijn drie aanbevelingen gedaan om in de toekomst de duurzaamheid van de uitstroom van de Herberg zo succesvol mogelijk te laten verlopen.