Samenvatting

In opdracht van het lectoraat van de Academie Mens en Arbeid van Saxion Hogescholen is onderzoek gedaan naar wat Industrie 4.0 is en wat de gevolgen daarvan zijn voor de kennis en de vaardigheden van medewerkers in het bedrijf. De komende jaren zal de vierde industriële revolutie namelijk steeds meer technologische ontwikkelingen met zich meebrengen, die een steeds grotere invloed hebben op werk en organisaties. Dit onderzoek gaat over wat Industrie 4.0 is en wat de gevolgen zijn voor de vaardigheden en de kennis van medewerkers. Er bestaat veel theoretische kennis over Industrie 4.0, waarbij naar voren is gekomen dat Industrie 4.0 uit drie pijlers bestaat. Dat is ten eerste digitalisering, wat de toepassing van informatie en communicatietechnologie (ICT) binnen de bedrijfsprocessen weergeeft. De tweede pijler bestaat uit productietechnologieën zoals industriële robotica. De derde pijler bestaat uit network centric systemen, bijvoorbeeld het gebruik van nieuwe productietechnologieën binnen een bedrijf.Het praktijkgerichte onderzoek is in de vorm van semigestructureerde interviews met directeuren van tien bedrijven in Duitsland uitgevoerd. Uit de interviews kwam naar voren dat de digitalisering en automatisering de belangrijkste ontwikkelingen voor hun sector zijn. Verder hebben de bedrijven het meest in software geïnvesteerd waarbij het verwachte resultaat procesoptimalisering was. Administratie, werkvoorbereiding en logistiek zijn afdelingen die het meest veranderen. Het ongeschoolde productiewerk zal verdwijnen en is in twee bedrijven al verdwenen. De interviewpartners van de bedrijven hebben aangegeven dat dit tot gevolg heeft dat functies waar geen opleiding voor nodig is, verdwijnen en dat medewerkers moeten worden bijgeschoold. Vervolgens zijn de gevolgen van Industrie 4.0 voor het HR-gebied in de interviews bevraagd. De grootste verandering voor het HR-vakgebied zal met de 21st Century Skills te maken hebben. Deze vaardigheden hebben niet alleen een grote impact op de werving- en selectieprocedure, maar ook op de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers. Verder verandert de werkwijze en het interpersoonlijke contact tussen de medewerkers. De scholing van medewerkers zal ook een nieuwe uitdaging voor bedrijven worden, omdat in de toekomst vele functies samengroeien of veranderen. Tot slot veranderen ook de contactmogelijkheden van medewerkers en bedrijven.Hieruit kan worden geconcludeerd dat de vaardigheden van werknemers in industriële bedrijven heel sterk zullen veranderen en daarbij het holistisch denken en ICT-geletterdheid belangrijker worden. Er is gebleken dat de investeringen ook grote veranderingen qua functie ten gevolg hebben. Werkvoorbereiding zal complexer en belangrijker worden, zoals logistiek en administratie. Functies zullen door invloed van Industrie 4.0 veranderen in de richting van taak- en baanroulatie. Daarbij gaan bedrijven niet genoeg in op de veranderingen waardoor de ontwikkeling naar Industrie 4.0 al snel negatieve gevolgen kan hebben. Ten slotte moeten Nederland en Duitsland van elkaar leren. De aanbevelingen uit dit onderzoek zijn dat bedrijven meer op de vaardigheden van medewerkers moeten ingaan, baan- en taakroulatie een goede manier van blijven leren is en dat organisatiestructuren en manieren van werken aangepast moeten worden.