Samenvatting

Wereldwijd staat de leefbaarheid van steden onder druk. De verschuiving van een industriële productie-economie naar een dienstverleningseconomie heeft een wereldwijde migratie naar de stad tot gevolg. De zogenoemde kenniseconomie voltrekt zich voornamelijk in stedelijk gebied waardoor steden groter, drukker en populairder worden. Prognoses van de Verenigde Naties voorspellen dat in 2050 circa 70 procent van de wereldbevolking in steden zal leven. Deze toenemende urbanisatie leidt, als er niet wordt ingegrepen, tot drukkere steden, krapte op de woningmarkt, meer CO2–uitstoot, verkeerscongesties, logistieke problemen, massatoerisme en een verminderde volksgezondheid.

De leefbaarheid die onder druk staat is een generiek probleem; alle steden in Europa hebben er mee te maken. Om deze problematiek te lijf te kunnen gaan is een nieuw perspectief op de stad nodig. In dit project is uitgegaan van de trends die een waarneembare duurzame en toekomstgerichte levensstijl laten zien. De stad functioneert hierin als huiskamer van de stedeling: alle voorzieningen zijn in de nabijheid, er is sprake van een groeiende fietscultuur, het autobezit daalt, het OV-gebruik stijgt en de roep om een groene en gezonde leefomgeving neemt toe. Om deze duurzame levensstijl te faciliteren is per stad een specifieke oplossing nodig.

Voor Amsterdam ligt de oplossing in een systeemomslag van de stadsdistributie. Waar het vooroorlogse deel van Amsterdam gebouwd en gedimensioneerd is op de paard en wagen, wordt het nu gebruikt door grote zware vrachtwagens. Dat heeft vooral negatieve en kostbare gevolgen: veel CO2-uitstoot, geluidsoverlast, verkeersongevallen en materiële schade aan kades en bruggen. Deze problematiek zal alleen maar erger worden aangezien verwacht wordt dat de logistiek wereldwijd met circa 400% zal groeien. De huidige infrastructuur in Amsterdam is hiertoe ontoereikend. Op deze wijze is een leefbare stad van de toekomst niet mogelijk.

Mijn ontwerp gaat uit van een systeemomslag in de stadsdistributie van land naar water, waarbij de goederenstromen van grof naar fijnmazig (respectievelijk vrachtwagen – goederenboot – kleinschalig elektrisch vervoer) geregisseerd worden via logistieke hubs. Deze logistieke hubs, onderverdeeld in stadshubs en wijkhubs, voeren de regie over de logistieke stromen en daarmee ook over de leefbaarheid van de stad. Deze nieuwe wijze van stadsdistributie maakt het mogelijk om een leefbare stad van de toekomst te ontwikkelen en creëert ruimte voor de duurzame levensstijl van de 21e eeuw.

Afstudeercommissie: Martin Aarts (mentor), Ton Schaap en Marc Verheijen. Toegevoegde leden t.b.v. het examen: John Westrik en Martine Vledder.