Samenvatting

In dit onderzoeksrapport wordt besproken hoe het grensoverschrijdend gedrag cyberpesten invloed heeft op de levensfase van jongeren in de leeftijdscategorie van 12 tot en met 17 jaar oud. Het grensoverschrijdend gedrag ontstaat voor een groot deel door groepsdruk. Jongeren doen er alles aan om erbij te horen, omdat dit tegenwoordig belangrijker is dan populair zijn. Op het voortgezet onderwijs is het belangrijk om vriendschappen te creëren en behouden. In de puberteit kunnen vriendschappen hecht zijn doordat het lichaam verandert en onzekerheden opspelen. Vriendschappen zorgen ervoor dat de onzekerheden een stuk worden weggenomen, omdat vrienden precies hetzelfde doormaken als de jongere zelf (Duits & de Bruyckere, 2013).
Pestgedrag is tegenwoordig zichtbaarder doordat jongeren via de digitale weg van social media elkaar kleineren (Veenstra, Kerstens & Stol, 2009). Jongeren zien pesten niet als iets negatiefs: het wordt niet gezien als een doelgerichte actie om de ander te kwetsen, maar als spel. Hierdoor is het onduidelijk wanneer een opmerking als grappig of kwetsend beoordeeld kan worden (Duits & de Bruyckere, 2013).

Maar op welke manier wordt pestgedrag begeleid binnen de leefomgeving van de jongeren? Verschillende actoren proberen de negatieve gevolgen van cyberpesten tegen te gaan. Om dit te kunnen waarborgen is een duidelijke aanpak nodig. Echter, in de huidige maatschappij is het moeilijk om pestgedrag tijdig te signaleren en aan te pakken. Om de begeleiding van cyberpesten te kunnen verbeteren, is het noodzakelijk dat actie tegen het pestgedrag wordt verbeterd.

Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen welke manier van begeleiding tot nu toe is ingezet om het pestgedrag onder de jongeren te verminderen en hoe dit verbeterd kan worden. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘Welke factoren zorgen voor cyberpesten onder jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar en hoe kan de sociaal agoog binnen instelling X en schoolinstelling Y begeleiding bieden om dit gedrag te verminderen?’.

Om een antwoord te kunnen geven op bovenstaande onderzoeksvraag is een onderzoek uitgevoerd waarvoor respondenten zijn benaderd voor verscheidene dataverzameling. Respondenten zijn verdeeld in twee populaties, namelijk respondenten vanuit de visie van de jongeren zelf en respondenten vanuit de visie van de professionals. Deze twee onderzoekspopulaties hebben beide een andere kijk weergegeven op het bovengenoemde probleem. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de actoren in de leefomgeving van de jongeren dienen samen te werken om het probleem aan te pakken. Jongeren, ouders, familieleden, vrienden, docenten en jongerenwerkers dienen meer betrokkenheid te tonen bij het maatschappelijke probleem.

Op basis hiervan wordt aanbevolen om gezamenlijk één richtlijn op te stellen voor de problematiek cyberpesten. Deze richtlijn heeft betrekking tot het melden van het pestgedrag door de jongeren, de betrokkenheid van ouders, professionals en ketenpartners en de strafbaarheid van cyberpesten. Eventueel vervolgonderzoek naar de problematiek zou zich kunnen richten op welke aanpak daadwerkelijk in te zetten is voor het maatschappelijke probleem cyberpesten.