Samenvatting

Bij mensen met een verstandelijke beperking lopen de cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling niet altijd synchroon (Wieland, Kapitein, Otter, & Baas, 2014). Daarbij zijn de beperkingen van iemand met een licht verstandelijke beperking vaak niet zichtbaar. Dit maakt het risico op overvraging erg groot. Dit onderzoek is uitgevoerd binnen afdeling Y waar jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking wonen en 24-uurszorg krijgen van begeleiders. Er zal onderzocht worden hoe overvraging in de begeleiding voorkomen zou kunnen worden en wat hiervoor nodig is.

Dit onderzoek is kwalitatief van aard en zal, door middel van semigestructureerde interviews, inventariseren hoe overvraging voorkomen zou kunnen worden. Er zijn dan ook tien respondenten geïnterviewd: zeven begeleiders en drie cliënten. Maar ook is er gebruikgemaakt van bestaande onderzoeken, theorieën en methodieken om een antwoord op de hoofdvraag te kunnen formuleren. Dit heeft er tevens aan bijgedragen dat het verslag betrouwbaar is. Er is eerst onderzocht of begeleiders een goed beeld hebben van het niveau van de cliënten, daarna welke ervaringen begeleiders en cliënten hebben met overvraging en welke oorzaken hieraan ten grondslag lagen en tenslotte wat cliënten en begeleiders nodig achten om overvraging te voorkomen. Het doel van dit onderzoek is dan ook om kennis en inzichten te verkrijgen over het voorkomen van overvraging zodat hier aanbevelingen voor geschreven kunnen worden om dit in de praktijk te kunnen verbeteren.

Uit de interviews is gebleken dat het praktisch onmogelijk is om overvraging te voorkomen, maar wel zijn er punten uitgekomen die bijdragen aan het (voorkomen van) overvraging. Het belangrijkste punt dat naar voren is gekomen is het doen en herhalen van beeldvormingsgesprekken zodat begeleiders een beter beeld krijgen van het ontwikkelingsniveau van de cliënten. Ook is onderzocht dat triple-c, de methodiek waar afdeling Y mee werkt, mogelijk zou kunnen bijdragen aan het voorkomen van overvraging. Hier is echter wel meer kennis en handvatten voor nodig om dit te kunnen doen. Hier is dan ook een aanbeveling voor geschreven.