Samenvatting

Dit onderzoek handelt over de onderwijsvernieuwing die dit schooljaar een eerste fase doorloopt in het Vlaams onderwijslandschap. Sinds 1 september 2019 werd deze geïmplementeerd in het eerste jaar van de eerste graad in het secundair onderwijs. Ieder schooljaar zal een volgend jaar mee opgenomen worden. Op deze manier zal in het schooljaar 2024-2025 de laatste fase bereikt zijn en zal het volledige secundair onderwijs in Vlaanderen deze vernieuwing doorlopen hebben. De overheid heeft dit zo bepaald, iedere secundaire school in Vlaanderen zal dit op deze manier en binnen dit tijdspad doorlopen. De belangrijkste kenmerken van deze vernieuwing, ook wel modernisering genoemd, zijn:
• de nieuwe eindtermen, -opgesteld door de verschillende net-overkoepelende leerplancomissies
• de implementatie van transversale eindtermen, over de vakken heen.
• leerlingen meer autonoom en interactief in de samenleving leren functioneren Voor de verdere uitdieping van deze vernieuwing verwijs ik naar paragraaf 2.1.1.
Ik stelde vast dat de eerste fase van deze uitrol voor weerstand zorgde bij het team van het eerste jaar in de onderzoeksschool. In eerste instantie door signalen op te vangen van gesprekken in de lerarenkamer. Door enkele elementen die meetbaar zijn, zoals de telling van het aantal ziektedagen en de meldingen rond dit thema bij de vertrouwenspersoon, op te vragen kon ik tot een probleemstelling komen. Zie paragraaf 1.2. In dit onderzoek worden de oorzaken van deze weerstand achterhaald door het team te bevragen, te observeren en te peilen naar de professionele schoolcultuur. Op die manier kunnen noden en behoeften in kaart gebracht worden en wordt er nagegaan of de noodzakelijke professionaliteit aanwezig is. Het interview met de leidinggevende van deze school zorgde voor inzicht in de strategie waarvoor gekozen werd om deze eerste fase aan te pakken. Door verbinding te maken met de theorie en de verzamelde data kon een aanpak van omgaan met de weerstand tot stand komen. Daarnaast heeft dit onderzoek ook als doel de tweede fase van deze vernieuwing met minder weerstand te laten verlopen. Er werd ook gepeild naar de verwachtingen, behoeften en professionaliteit van het team dat voor deze verandering staat. Deze data, in verbinding met de theorie, lijdt tot aanbevelingen bij de gekozen veranderstrategie en een mogelijke aanpak van de aankomende fase. Dit actie-onderzoek kan gezien worden als een vooronderzoek van een ontwerp-onderzoek waar een volledig plan van aanpak omtrent deze vernieuwing uitgewerkt kan worden. Het is een onderzoek op maat van deze school en de resultaten zijn niet te veralgemenen.