Samenvatting

Instelling X is een organisatie die hulp biedt aan jongeren van twaalf tot zevenentwintig jaar met complexe gedrags- en ontwikkelingsproblemen en hun omgeving. Instelling X is de focus van hun hulpverlening aan het veranderen. Voorheen lag de focus voornamelijk op problematieken, maar deze focus willen zij veranderen naar een focus die ligt op krachten en kwaliteiten van cliënten. Deze verandering vindt plaats binnen de gehele hulpverlening, gezien het feit dat de transformatie van de jeugdzorg ervoor heeft gezorgd dat burgers zelf verantwoordelijk gemaakt worden voor hun leven en aangewezen zijn op eigen krachten, kwaliteiten en talenten. De huidige maatschappij is echter ook een kenniseconomie, waardoor het belangrijk is om succesvol te zijn in alles wat je doet, wat zorgt voor prestatiedruk. Ook ligt de focus binnen de huidige maatschappij op academische vaardigheden, waardoor artistieke talenten onderbelicht blijven. Aangezien de cliënten binnen instelling X weinig succeservaringen in hun leven hebben gehad, hebben zij moeite om te kunnen functioneren in deze kenniseconomie. Ze zijn daardoor gedemotiveerd om aan doelen te werken, omdat ze door de weinige succeservaringen het gevoel hebben dat ze toch niets kunnen bereiken. Instelling X wil met talentgericht werken ervoor zorgen dat de cliënten hun talenten gaan ontdekken, zowel academische als artistieke, zodat zij wel positieve ervaringen op kunnen doen en gemotiveerd raken om zich te gaan ontwikkelen met als doel om zelfstandig te kunnen gaan functioneren in de maatschappij. Instelling X heeft talentgericht werken al deels geïmplementeerd in hun hulpverlening, maar weten niet hoe zij dit methodisch toe kunnen passen zodat de werkwijze ook daadwerkelijk onderdeel wordt van de hulpverlening. Daarom is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Hoe kunnen de hulpverleners van instelling X talentgericht werken op een methodische manier toepassen binnen de behandeling van cliënten in de leeftijd van zestien tot en met achttien jaar met motivatieproblemen die niet weten waar hun kwaliteiten en interesses liggen, zodat de cliënten gemotiveerd raken voor hun behandeling?

De onderzoeksvraag is onderverdeeld in drie deelvragen. Met de eerste deelvraag wordt gekeken naar het perspectief van de cliënten over talentgericht werken. De tweede deelvraag gaat over de benodigde vaardigheden van de hulpverleners om talentgericht werken methodisch toe te passen. De derde deelvraag gaat over de randvoorwaarden die nodig zijn om talentgericht werken als methode toe te gaan passen. Er wordt kwalitatief onderzoek gedaan om de deelvragen te beantwoorden. Er zijn vijf cliënten geïnterviewd met als doel erachter te komen wat zij nodig hebben om gemotiveerd te raken, wat zij vinden van talentgericht werken, wat zij prettig vinden aan de manier waarop nu talentgericht gewerkt wordt en wat er nog verbeterd kan worden bij de hulpverleners. Ook zijn er vijf hulpverleners geïnterviewd om erachter te komen hoe zij over talentgericht werken denken, wat zij op dit moment al aan kennis, houding en vaardigheden hebben om talentgericht te kunnen werken en wat zij hierin nog missen. Uit de theorie blijkt dat er verschillende factoren van invloed zijn op de motivatie van jongeren. Zij moeten zich gewaardeerd en geaccepteerd voelen, moeten het gevoel hebben dat zij ergens goed in zijn en dat er interesse in hen is. Dan voelen zij zich competent, autonoom en verbonden en ontstaat er motivatie. Om dit te bereiken, moet de omgeving zorgen voor deze waardering, interesse en acceptatie. Talentgericht werken is volgens de theorie een geschikte methode aangezien deze rekening houdt met alle drie deze aspecten. Bovendien bestaat talentgericht werken uit fases, waardoor er methodisch gewerkt wordt. Uit de interviews komt naar voren dat de cliënten ook gemotiveerd raken door waardering, interesse en acceptatie. Daarnaast zorgt een open, gevarieerd aanbod voor motivatie bij de cliënten om aan hun toekomst te werken. Hulpverleners beschikken over de benodigde kennis, houding en vaardigheden om talentgericht te gaan werken en ook om dit op een methodische manier uit te voeren, maar vanwege consequenties en autoritaire begeleidingsstijl wordt de motivatie van cliënten negatief beïnvloed. Wanneer hier veranderingen in doorgevoerd worden, voldoet instelling X aan de randvoorwaarden om talentgericht te kunnen gaan werken. Alle betrokkenen zien namelijk de meerwaarde in van de werkwijze, er is tijd en geld om onderzoek te doen naar een efficiënte implementatie van talentgericht werken en er wordt rekening gehouden met de veiligheid. Aan de hand van deze conclusies zijn vier aanbevelingen gedaan, waardoor er niet alleen talentgericht gewerkt kan gaan worden, maar ook om dit op een methodische manier te gaan doen.