Samenvatting

Congenitale heupdysplasie (CHD) is een veel voorkomend ziektebeeld bij kinderen en kan gediagnosticeerd worden met behulp van röntgenstraling. Deze straling kan stochastische effecten veroorzaken in het lichaam, zodat het vooral bij kinderen belangrijk is de dosis zo laag mogelijk te houden.
Sinds de invoering van het digitale systeem, bestaat op de afdeling radiologie van het UMC St Radboud onduidelijkheid over de parameters voor het maken van een opname van het kinderbekken bij de indicatie controle CHD. De kwaliteit van de opnamen met hoge buisspanning is, met het digitale systeem, volgens de laboranten en radiologen zodanig verslechterd, dat er twijfel bestaat over de bruikbaarheid van het protocol. Over de kwaliteit van een opname met lage buisspanning zijn de radiologen wel tevreden. Ons doel is het ontwerpen van een uniform protocol met belichtingslijst bij de indicatie controle CHD, waarbij
de dosis lager is en de beeldkwaliteit benaderd wordt, in vergelijking met een laag kV-opname.
Hiertoe hebben we opnamen gemaakt van het CDRAD-fantoom, met een objectdikte van 7 centimeter, waarbij we de belichtingsparameters buisspanning en mAs-getal hebben gevarieerd. Deze opnamen zijn beoordeeld op WEB1000, waarbij optimaal gebruik is gemaakt van de mogelijkheid om window-width en window-level aan te passen.
Aan de hand van de resultaten en dosismetingen is gebleken, dat bij gebruikmaking van een buisspanning van 66 en 73 kV de dosis gereduceerd wordt, waarbij de beeldkwaliteit gelijk blijft of verbetert, in vergelijking met de laag kV-opname. De intreedosis en effectieve dosis nemen bij 66 kV respectievelijk met 36% en 3,2% af. Voor 73 kV nemen deze met respectievelijk 44% en 7,0% af.
We hebben de resultaten, wat betreft de beeldkwaliteit, getest in de praktijk. Van veertien kinderen zijn opnamen gemaakt met een buisspanning van 66 of 73 kV. Drie radiologen hebben de opnamen beoordeeld aan de hand van een aantal beoordelingscriteria uit de literatuur en criteria gesteld door de radiologen zelf. Gebleken is dat de opnamen voldoende te beoordelen waren op de criteria genoemd in de literatuur, maar dat er wel verschil is tussen de kwaliteit van een 66 en 73 kV opname.
Uit de conclusies van het onderzoek met het CDRAD-fantoom en de toetsing in de praktijk kunnen we vaststellen dat het doel bereikt wordt, mits bij de diagnosestelling volstaan wordt de in de literatuur genoemde criteria te beoordelen.
Aan de hand van deze conclusies hebben we aanbevelingen naar de afdeling gedaan. Zo adviseren wij de afdeling onder meer gebruik te gaan maken van de meetlijst van 66 kV. Wij verkiezen déze buisspanning boven die van 73 kV, met het oog op zowel het bewerkstelliggen van een dosisreductie als behoud van voldoende beeldkwaliteit.