Samenvatting

In dit onderzoeksrapport wordt ingegaan op wat de professionals van afdeling X nodig hebben om cliënten die gediagnostiseerd zijn met een persoonlijkheidsstoornis te ondersteunen bij het vergroten van de eigen regie. In de probleemanalyse wordt beschreven dat er vroeger sprake was van een verzorgingsstaat, maar we nu spreken van een participatiesamenleving (Movisie, 2015). De opnamemogelijkheid wordt gereduceerd en het is daarom wenselijk dat mensen die langdurig opgenomen zijn geweest, weer thuis gaan wonen en daar ambulante zorg krijgen (Spijker, 2012). Door de decentralisatie van de zorg is de verantwoordelijkheid over de Wet Langdurige Zorg (WLZ) en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) bij de gemeenten komen te liggen. In Eindhoven is de organisatie WIJEindhoven de organisatie die hier zorg voor draagt. Zij richten zich niet op specialistische zorg, maar op het optimaliseren van de participatie. De zelfredzaamheid en regie van de burgers wordt hierdoor bevordert (WIJEindhoven, 2018). Hoewel de ontwikkelingen in de zorg gericht zijn op het vergroten van de eigen regie en de mogelijkheid tot het bieden van ambulante zorg, blijkt dit nog niet op iedereen van toepassing te zijn. Op afdeling X verblijven namelijk cliënten die gediagnostiseerd zijn met een persoonlijkheidsstoornis en die onvoldoende regie nemen tijdens hun opname. Deze regie geven zij gedeeltelijk in handen van de professionals, waardoor er onnodig veel taken overgenomen worden van de cliënten. Er is gekozen voor de volgende hoofdvraag: Wat hebben professionals die werkzaam zijn op afdeling X binnen instelling Y nodig om cliënten die gediagnostiseerd zijn met een persoonlijkheidsstoornis te ondersteunen bij het vergroten van de eigen regie tijdens hun opname op afdeling X? Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden, zijn drie deelvragen geformuleerd. Deze deelvragen gaan in op hoe de professionals de huidige situatie ervaren en wat bevorderende en belemmerende factoren zijn om ondersteuning bij het vergroten van de eigen regie te kunnen verwezenlijken. Ook wordt gekeken naar de begeleidingsbehoeften van de cliënten. Om verdieping aan te brengen in het probleem, zijn verschillende theorieën en modellen onderzocht die raakvlakken hebben met de hoofdvraag. Er is gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek. Hiervoor zijn zowel professionals als cliënten geïnterviewd, wat heeft geleid tot verschillende resultaten (Baarda et al., 2018). Een belangrijke conclusie is dat de professionals op afdeling X onvoldoende kennis hebben over en ervaring hebben met de doelgroep, waardoor een heldere visie ontbreekt. Op dit moment staan de neuzen niet dezelfde kant op, terwijl dit wel gewenst is. Ook blijkt dat belangrijke methodieken om cliënten te kunnen ondersteunen bij het vergroten van de eigen regie onvoldoende gebruikt worden. De professionals willen graag dat hun kennis over deze methodieken opgefrist wordt, zodat zij deze trouwer kunnen gebruiken. De cliënten zijn van mening dat teveel van hen overgenomen wordt en zij te weinig gewezen worden op de mogelijkheid tot het nemen van eigen regie. Om de praktijksituatie te kunnen verbeteren, zijn er aanbevelingen geschreven. Deze aanbevelingen zijn gericht op het vergroten van de kennis, het uitwerken van een afdelingsvisie en het trouwer inzetten van reeds bestaande methodieken. Tijdens het schrijven van de aanbevelingen is er rekening gehouden met mogelijkheden tot implementatie.