Samenvatting

Achtergrond: Het is belangrijk dat het sociale netwerk meer betrokken wordt bij het herstel van cliënten met een Cerebro Vasculair Accident (CVA). De overheid verwacht namelijk dat een deel van de professionele zorg wordt overgenomen door gezins-, familie- en burenzorg (Jager-Vreugdenhil, 2012). Tevens blijkt het sociale netwerk een positieve invloed te hebben op de kwaliteit van leven van de cliënt (Huang et al., 2010) en is het vanuit de mantelzorgers bekend dat ze zorg voor cliënten als zwaar en veeleisend zien (Sit, Wong, Clinton, Li & Fong, 2004). Er is te weinig bewijs over welke steun het sociale netwerk kan en wil leveren om de cliënt hierbij te ondersteunen.

Doel: Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen welke ideeën en wensen het sociale netwerk van cliënten met een CVA heeft over hun bijdrage aan de participatievragen van hun naaste met CVA, tijdens en na het revalidatietraject, binnen het Herstelhotel Dekkerswald. Op basis van deze gegevens kunnen de aspirant onderzoekers aanbevelingen geven.

Methode: De aspirant onderzoekers voerden een field- en deskresearch uit. Als fieldreserach voerden de aspirant onderzoekers een beschrijvend type kwalitatief onderzoek uit in de vorm van een survey. Daarbij namen de aspirant onderzoekers bij vijf deelnemers een semi-gestructureerd interview af. Om de deelnemers te werven werd allereerst de institutionele versie van de Activity Card Sort (ACS) afgenomen bij 12 cliënten met een CVA. Omdat hiermee slechts vier deelnemers werden geworven, werd één deelnemer geworven door direct contact op te nemen met de eerste contactpersoon. De analyse van de interviews werd uitgevoerd met de methode van constante vergelijking, waarbij open, axiaal en selectief gecodeerd werd met behulp van het analyseprogramma Atlas ti. Als tweede manier van dataverzameling voerden de aspirant onderzoekers een deskresearch uit. Deze manier werd toegepast om te achterhalen wat het sociale netwerk nodig heeft om haar naasten met een CVA te kunnen ondersteunen. Met de termen Stroke, Caregivers, Power, Self Care, Family Nursing, selfmanagement, empowerment en Family centred care zochten de aspirant onderzoekers in de databases Pubmed, Cochrane, OT Seeker en CINAHL. De 163 gevonden artikelen werden op bruikbaarheid gescreend, waarna uit de belangrijkste 11 artikelen thema’s werden gehaald.

Resultaten: De thema’s die uit de fieldresearch kwamen waren als volgt: niet betrokken door het Herstelhotel, bereidheid om de cliënt te ondersteunen, afhankelijk, behoefte aan één contactpersoon voor informatie, concrete informatie nodig, ruimte nodig om te helpen en geen verwachtingen van de cliënt. Uit de deskresearch kwamen de thema’s behoefte aan informatie, behoefte aan contacten, behoefte aan ondersteuning, behoefte aan inspraak, effect van de interventie en geen bewijs van de effectiviteit van de interventie naar voren.

Conclusie en aanbevelingen: Op dit moment ondersteunt het sociale netwerk de cliënt nog niet bij de participatievragen, maar het gaf aan hier wel bereid toe te zijn. Om wel te kunnen ondersteunen, zal het sociale netwerk op de hoogte moeten worden gebracht van de participatievragen van de cliënt en concrete informatie moeten krijgen over wat het kan doen. Vanuit de literatuur is bekend dat mantelzorgers in alle fases informatie willen en dat deze informatie afgestemd moet worden op de cliënt en mantelzorger. Uit dit onderzoek komt nog niet naar voren of dit ook voor het sociale netwerk geld. Om het sociale netwerk te kunnen betrekken, zullen dus veranderingen plaats moeten vinden in de zorg. Om te kunnen zeggen hoe die veranderingen eruit moeten zien, zal meer onderzoek gedaan moeten worden naar de wensen en ideeën van het sociale netwerk. Tevens moet dit onderzoek aangevuld worden met het perspectief van de cliënten met een CVA en de professionals.