Samenvatting

Nergens in de wereld staan zoveel ophaalbruggen per vierkante kilometer als in Nederland. Kenmerkend voor deze bruggen is dat ze allemaal als uniek object zijn ontworpen en gebouwd. Door deze afzonderlijke aanpak wordt bij elk project onnodig veel tijd en geld gestoken in dezelfde werkzaamheden.
Dit probleem wordt breed erkend door zowel opdrachtgevers, aannemers en ingenieursbureaus. Om deze redenen heeft de provincie Noord-Holland door het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) een maatschappelijke kosten baten analyse laten uitvoeren naar een andere aanpak in het bouwen en ontwerpen van ophaalbruggen. Verschillende aspecten van het ontwerpen en bouwen van ophaalbruggen worden behandeld. Uit dit rapport blijkt dat erop meerdere manieren winst te behalen is, waarbij de onderbouwing van de besparingen ontbreekt.
Het onderwerp van het afstudeeronderzoek, is op basis van de gegevens die wel in het rapport van het EIB zijn gegeven, verder gespecificeerd. Om het gat van ontbrekende informatie uit het EIB rapport op te vullen is hierover een literatuuronderzoek uitgevoerd. Daarnaast is ook een workshop georganiseerd met de groep beweegbare bruggen binnen Witteveen + Bos om meer informatie over het onderwerp te verzamelen. De gegevens hiervan zijn geanalyseerd en op basis hiervan is de keuze gemaakt om dit onderzoek te richten op het ontwerpproces waarin getracht wordt het ontwerpproces sneller en goedkoper te laten verlopen zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit.
Om deze optimalisatie in het ontwerpproces te verwezenlijken is besloten om een programmatische aanpak te ontwikkelen voor het ontwerp van ophaalbruggen. Dit houdt in dat een ophaalbrug voortaan niet meer per project apart wordt ontworpen maar dat hiervoor één aanpasbaar ontwerp wordt opgesteld die op meerdere projecten kan worden toegepast.
De programmatische aanpak is ontwikkeld aan de hand van de belangrijkste eisen die het ontwerp van een ophaalbrug bepalen. Hiervoor zijn de eisen die betrekking hebben op het wegverkeer en de scheepvaart geanalyseerd en verwerkt in een Excel-bestand. Hierdoor is het mogelijk om de breedte en lengte van de ophaalbrug in te voeren op basis van de eisen en wensen van de opdrachtgever. Deze eisen en wensen zijn als belangrijkste invoerwaarden meegenomen in het ontwerp.
Aan de hand van de afmetingen die volgen uit de eisen en wensen is de programmatische aanpak verder uitgewerkt. Hiervoor is de ophaalbrug verdeeld in verschillende onderdelen. Per onderdeel is een Excel-bestand opgesteld waarin de globale krachtswerking is bepaalt. Vanuit de krachtswerking zijn de profielen bepaald op basis van verschillende toetsingen zoals buiging, dwarskracht, plooi, knik en vervormingen.
De gegevens van de bepaalde profielen worden ingevoerd in een 3d Revit model. Hiervoor is voor elk onderdeel van de ophaalbrug een Revit family opgesteld op basis van de eerder benoemde eisen en profielen. Omdat het is niet mogelijk is om gegevens vanuit Excel te importeren in Revit is hiervoor een Dynamo script geschreven.
De winst is aangetoond doormiddel van een opgestelde planning, voor het uitvoeren van de programmatische aanpak, te vergelijken met een opgestelde planning van een voorontwerp volgens de huidige methode. De conclusie hiervan is dat er op deze manier maar liefst 80% bespaart kan worden op het maken van een voorontwerp.
In de besparing van 80% is zijn de benodigde investeringskosten voor het ontwikkelen van de programmatische aanpak niet meegenomen. Om dit mee te nemen in het totale kostenplaatje is voor de ontwikkeling ook een planning opgesteld. Uit de planning blijkt dat de ontwikkeling ervan 15 weken in beslag heeft genomen. Op basis van deze gegevens blijkt dat naar vier projecten de kosten voor de ontwikkeling eruit zijn gehaald.