Samenvatting

De hoge woningnood en de leegstand van kantoren zijn problemen in Nederland (BZK, 2021). Het gebouw aan de Atoomweg 100 te Utrecht wordt als praktijkvoorbeeld gebruikt om een bijdrage te leveren aan de afname van deze kwesties.
Het doel van dit onderzoek is het maken van een ontwerp voor de remontabele optopping en transformatie van het kantoorgebouw naar woongebouw wat voorziet in huisvesting passend bij de doelgroep: de postmoderne hedonisten. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘Op welke wijze kan het bestaande gebouw gelegen op de Atoomweg 100 te Utrecht optimaal worden opgetopt?’. De optimale optopping wordt gedefinieerd als de meest haalbare uitwerking passend bij de situatie van het bestaande gebouw en omgeving en komt voort uit een samenspel van diverse onderwerpen.
Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd met als onderzoeksmethode ontwerpend onderzoek. Dit kenmerkt zich door gaandeweg het proces verschillende onderwerpen te verkennen, onderzoeken, toetsen en implementeren.
De omgevings- en gebouwanalyse hebben de basis gevormd voor het opstellen van de ontwerpcriteria. Het ontbreken van constructieve gegevens bepaalt dat de krachten van de optopping in dezelfde verhouding naar het bestaande gebouw afgedragen moeten worden en het gebouw zelfvoorzienend in stabiliteit uitgevoerd dient te worden. Op basis van de analyse blijkt dat de capaciteit van de bestaande constructie maatgevend is. Als gevolg hiervan is een lichte bouwmethode toegepast voor het realiseren van de meerlaagse optopping
wat gevolgen heeft voor het behalen van de akoestische en brandtechnische eisen.
Op basis van de ontwerpcriteria is een variantenstudie uitgevoerd waarin vier concepten zijn getoetst op de technische haalbaarheid van de optopping. Het meest geschikte concept is verder uitgewerkt tot definitief ontwerp. Uit het onderzoek is gebleken dat de constructie zelfvoorzienend in stabiliteit wordt uitgevoerd door de toepassing van een incisielaag in combinatie met horizontale en verticale windverbanden. De HSB-binnenwanden en CLT-vloeren werken als schijf. De verticale windverbanden worden buiten het gebouw geplaatst en zijn voorzien van een nieuwe fundering. De verdeling van krachten voldoet aan de globale toetsing. Op basis van de lokale toetsing dient er een herverdeling plaats te vinden waarbij de middenkolom minder wordt belast.
Verder is uit het onderzoek gebleken dat de akoestische eisen worden behaald door de toepassing van klimaatloggia’s, een akoestisch plafond, de wandopbouw bestaande uit meerlaagse beplating en de akoestische ontkoppeling van alle elementen. De brandtechnische eisen worden behaald door de toepassing van brandbeplating of het toepassen van een coating wanneer een element op zichzelf niet voldoet. De hoofddraagconstructie moet 60 minuten bestand zijn tegen bezwijken als gevolg van de vereisten van het bestaande gebouw.
Op basis van de resultaten kan worden geconcludeerd dat het realiseren van de remontabele optopping technisch haalbaar is. Er is ruimte voor vervolgonderzoek en het nader specificeren van informatie, namelijk het valideren van de dimensionering van de archiefstukken, de globale- en lokale toetsing van de constructie na de transformatie, het toetsen van de financiële haalbaarheid en het specificeren van het installatieconcept