Samenvatting

Bij Ten Brinke Bau Varsseveld (het bedrijf) worden planningen opgesteld op basis van ervaring van de
projectleiders, deze planningsmethode brengt risico’s met zich mee. Ongeveer zeven jaar geleden is
Ten Brinke begonnen met het modelleren van 3D-modellen als tekenwerk, waardoor BIM mogelijkheden beschikbaar zijn geworden. Een van deze BIM-mogelijkheden is de 4D planningsmethode, wat potentie heeft om de huidige planningsmethode te verbeteren.
Het doel van dit onderzoek is om vast te stellen of het toepassen van de 4D-planningsmethode een
bijdrage kan leveren aan de planningen binnen Ten Brinke Bau Varsseveld. Hiervoor is de volgende
onderzoeksvraag opgesteld: Welke effecten heeft de overstap naar 4D-plannen tijdens de
werkvoorbereidingsfase bij het bouwen van appartementencomplexen ten opzichte van de huidige
planningsmethode bij Ten Brinke Bau Varsseveld? Effecten omvatten hierbij de meerwaarde en
minderwaarde die 4D-plannen met zich meebrengt in vergelijking met de huidige planningsmethode.
Om deze vraag te kunnen beantwoorden is ten eerste een literatuuronderzoek uitgevoerd. Hieruit is
duidelijk geworden wat 4D-plannen inhoudt en wat de mogelijkheden en risico’s ervan zijn. Dit vormt
de basis om een goed begrip te verkrijgen voor de rest van het onderzoek.
Vervolgens is onderzocht wat de huidige stand van zaken is met betrekking tot de planningen binnen
het bedrijf. Dit is gedaan door middel van een intern veldonderzoek met een interview en een
vergelijking van planningen. Hieruit blijkt dat er momenteel geen gestandaardiseerde manier van
plannen wordt gehanteerd en dat er twee planningsprogramma’s worden gebruikt: Kyp en Asta
Powerproject. Daarna is een extern veldonderzoek uitgevoerd met een interview met een werknemer
van Heijmans om te onderzoek hoe en waarom 4D-plannen bij een ander bedrijf wordt toegepast.
Heijmans beschikt over een eigen planningsafdeling en stelt ook planningen op basis van de ervaring
van planners op. 4D-plannen wordt er gezien als een arbeidsintensieve methode omdat alle
elementen handmatig gekoppeld moeten worden. Het wordt voornamelijk gebruikt als
visualisatiemiddel om het bouwplan te presenteren.
Daaropvolgend zijn de behoeften binnen Ten Brinke Bau Varsseveld geanalyseerd middels een
massaonderzoek, waarbij interne enquêtes zijn afgenomen bij verschillende functiegroepen die
gebruikmaken van de planningen. Uit de resultaten blijkt dat het hoofddoel van de planning is om als
voortgangsbewakingsmiddel te dienen en het daarnaast als communicatiemiddel wordt toegepast. De
sterke punten en zwakke punten van de huidige planningen zijn vastgesteld. Daarnaast zijn kansen
ontdekt, zoals het toevoegen van detailniveau, de implementatie van BIM, verbeterde realiteit,
voortgang- en kostenbewaking en conflictherkenning. Daarbij dient rekening gehouden te worden met
bedreigingen, zoals arbeidsintensiviteit, gebrek aan standaardisatie en de gebruiksvriendelijkheid.
Tot slot is, middels een testonderzoek, het BIM-softwareprogramma Bexel uitgetest omdat dit
programma het beste aansluit bij de behoeften binnen het bedrijf. Hieruit is gebleken dat de 4D planningsmethode, waarbij hoeveelheden uit het 3D-model worden gebruikt om de tijdsduur van taken
te bepalen, potentie heeft om de huidige planningen te verbeteren. Daarnaast is vastgesteld dat de
planningen overeenkomsten vertonen, maar er waarde aan toegevoegd kan worden door middel van
kennisopbouw over 4D-plannen, datakoppeling, voortgangs- en kostenbewaking, herkenning van
planningsconflicten en het opstellen van schema’s voor projectbewaking.
Uit het onderzoek is gebleken dat de 4D-planningsmethode het potentieel heeft om het huidige
planningsproces binnen het bedrijf te verbeteren. Op basis hiervan wordt aanbevolen om een aantal
voorbereidende stappen te ondernemen, namelijk: de kwaliteit van 3D-modellen verbeteren, een
implementatieonderzoek uitvoeren en data verzamelen, zodat in de toekomst 4D-plannen succesvol
geïntroduceerd wordt.